مقایسه الگوی روان¬شناختی بخشایش¬گری غربی با بخشایش¬گری در قرآن
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
شهروز نعمتی
1
(دانشگاه تبریز)
کلید واژه: بخشایش¬, گری, الگوی اسلامی, الگوی غربی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر مقایسه سطوح الگوی اسلامی بخشایش گری با الگوی روان شناختی غربی بود. در الگوی روان شناختی غربی و در مدل ان رایت (1991)، بخشایش گری شامل چهار سطح افشاسازی، تصمیم-گیری، اقدام و عمیق سازی است. در این راستا، به منظور مقایسه سطوح بخشایش گری الگوی غربی با دین اسلام از تحلیل محتوا و استخراج متون مربوط به بخشایش‌گری از روش سبک-شناسی کامپیوتری به همراه تورق کتاب های مهم دینی استفاده شد. پس از تفحص در قرآن کریم مشخص شد که چهار کلمه عفو، صفح، غفران و رحمت بیشتر مواقع در کنار هم آورده شده اند و ترتیب توالی آنها معنای عمیق تر شدن فرایند بخشیدن را نشان میدهد. در اسلام ما شاهد تاکید زیادی بر رحمت و بخشش هستیم که بازتابی از رحیم و بخشنده بودن خداست و نشان دهنده غنی بودن بافت فرهنگ اسلامی است.
The aim of current study was to compare the western psychological forgiveness model with Islamic forgiveness model. In the western psychological forgiveness model in Enright model (1991) forgiveness includes Uncovering, Decision, Work and Deepening. In the same vein, content analysis and computerized stylistics method and scrutinizing religious scripture were applied in order to compare Islamic and Western forgiveness model. Scrutinized results indicated that the Quran’s verses in regards to the continuum of forgiveness revealed that four stages of forgiveness (Afve) overlooking (Safh), covering up faults (ghofran) and empathy (Rahma) appeared in an arranged way in order to focus on the deeper process of forgiveness. In Islam, there has been a strong emphasis on mercy and forgiveness of God, and such representations stress God’s merciful nature as well as a reflection of the richness of Islamic culture.
قرآن مجید (1367). ترجمه و تفسیر، الهی قمشه ای، مهدی. تهران: بنیاد نشر قرآن و انتشارات امیرکبیر.
طباطبایی، محمدحسین (1374). تفسیرالمیزان، جلد4، مترجم، موسوی همدانی، محمدباقر.قم، دفتر انتشارات اسلامی.
نعمتی، شهروز.غباری-بناب، باقر (1394). تجربه هاي زندگي و عوامل مورد استفاده مادران داراي فرزند كم توان ذهني براي بخشيدن ديگران. فصلنامه روان¬شناسی افراد استثنایی، (17)، 40-27.
Akhtar, S. (2002). Forgiveness: Origins, dynamics, psychopathology, and technical relevance. The Psychoanalytic Quarterly, 71(2), 175–212.
Baskin, T. W., & Enright, R. D. (2004). Intervention studies on forgiveness: a meta-analysis. Journal of Counseling & Development, 82(1), 79–90.
Birditt, K. S., & Fingerman, K. L. (2003). Age and gender differences in adults’ descriptions of emotional reactions to interpersonal problems. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 58(4), P237–P245.
Cheng, S.-T., & Yim, Y.-K. (2008). Age differences in forgiveness: the role of future time perspective. Psychology and Aging, 23(3), 676.
Enright, R. D., & Human Development Study Group. (1991). the moral development of forgiveness. In W. Kurtine & J. Gewirtz (Eds.), Handbook of moral behavior and development, 1, 123-152. Hillsdale, NJ: Erlbaun.
Enright, R.D., Freedman, S., & Rique, J, (1998). The psychology of interpersonal forgiveness. In R. D. Enright & J. North (Eds), Exploring forgiveness (pp.46-64). Madison, WI: university of Wisconsin Press.
Fincham, F. D., Beach, S. R. H., & Davila, J. (2004). Forgiveness and conflict resolution in marriage. Journal of Family Psychology, 18, 72-81.
Krippendorff, K. (2012). Content analysis: An introduction to its methodology. Sage.
Marty, M. E. (2008). The ethos of Christian forgiveness. Dimensions of Forgiveness: Psychological Research and Theological Perspectives, 9–28.
McCullough, M. E., Rachal, K. C., Sandage, S. J., Worthington Jr, E. L., Brown, S. W., & Hight, T. L. (1998). Interpersonal forgiving in close relationships: II. Theoretical elaboration and measurement. Journal of Personality and Social Psychology, 75(6), 1586.
McCullough, M. E., Worthington Jr, E. L., & Rachal, K. C. (1997). Interpersonal forgiving in close relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 73(2), 321-336.
Mosher, P. W., Association, A. P., & others. (1991). Title Key Word and Author Index to Psychoanalytic Journals, 1920-1990. American Psychoanalytic Association.
Roberts, R. C. (1995) Forgivingness. American Philosophical Quarterly, 32, 289-306.
Seligman, M. E. & Csikszentimihalyi, (2000). Positive Psychology: An instruction. American Psychologist, 55.5-14.
Sells, J. N. & Hargreave. T. D., (1998). Forgiveness: A review of the theoretical and empirical Literature. Journal of Family Therapy. 20, 21-36.
Thompson, L. Y., & Snyder, C. R. (2003). Measuring forgiveness. In S. J. Lopez & C.R. Snyder (Eds.), Positive psychological assessment: A handbook of models and measures (pp. 301-312). Washington, DC: American Psychological Association.
Zechmeister, J. S., & Romero, C. (2002). Victim and offender accounts of interpersonal conflict: autobiographical narratives of forgiveness and unforgiveness. Journal of Personality and Social Psychology, 82(4), 675.