جلوه تربیتی تعلیمی ادبیات انقلاب و جنگ در آثار منتخب کودک دهه شصت
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
سهیلا وزیری مهر
1
,
مصطفی سالاری
2
*
,
بهروز رومیانی
3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان
2 - دانشگاه آزاد اسلامی
3 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان
کلید واژه: ادبیات تعلیمی, ادبیات انقلاب وجنگ, آثار منتخب کودک دهه شصت,
چکیده مقاله :
یکی از گونه های مهم ادبیات، ادبیات کودکان است. در ایران، به رغم عظمت و قدرت و سابقه ادبی، ادبیات کودکان به معنای امروزی سابقه چندانی ندارد؛ اما در دوره معاصر به ادبیات کودکان توجه گسترده ای شده است به طوری که می توان گفت: یکی از گسترده ترین و زیباترین انواع ادبی کودک در ایران بویژه در دوره معاصر جلوه ادبیات تعلیمی، ادبیات انقلاب و جنگ در آثارکودک است. این نمود در ادبیات کودک دهۀ شصت به دلیل این که از وقوع انقلاب اسلامی زمان زیادی نمی گذشت هم چنین در فاصله کوتاهی از انقلاب اسلامی جنگ تحمیلی رخ داد به اوج خود رسید به گونه ای که بسیاری از شاعران و نویسندگان ایران بویژه شاعران کودک و نوجوان از میان انواع ادبی به این نوع ادبی توجه شایانی کردند. این مقاله با هدف نمایان ساختن و تحلیل و بررسی جلوه ادبیات تعلیمی، ادبیات انقلاب و جنگ در آثارکودک دهۀ شصت نگارش یافته است. برای دستیابی به این هدف، ابتدا به طور اجمالی به بیان معنای دقیق ادبیات کودک و ویژگی های آن و ادوار سنی کودکان پرداخته شده است. سپس ادبیات تعلیمی، ادبیات انقلاب و جنگ و جلوه های آن در شعر و داستان کودک دهۀ شصت مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نتیجة این بررسی نشان می دهد که پایداری، شجاعت، نوع دوستی، امیدواری، جوانمردی، طرفداری از حق و حقیقت و استقامت در مقابل زور و ستم ارزش ها و مضامین تعلیمی ای هستند که هسته ی مرکزی بسیاری از قصه ها و داستان های کودک دهۀ شصت را تشکیل می دهند
One of the important types of literature is the children's literature. In Iran, in spite of the literary greatness and power and background, the literature of children in its today’s meaning does not have much background, but in the contemporary period, the literature of children has received a great deal of attention so that it can be said that one of the most extensive and most beautiful types of literary in Iran, especially in the contemporary period, is the effect of educational literature, the literature of revolution and the war on child’s works. This expression in the literature of the child of the sixties reached to its peak, due to the fact that not much time passed since the Islamic Revolution, and also shortly after the Islamic Revolution, the Imposed War happened, in such a way that many Iranian poets and writers, especially the poets of the child and teenagers paid special attention to this literary type among other literary types. This article is written with the aim of indicating and analyzing the effect of educational literature, the literature of revolution and war on the works of the child of the sixties. In order to achieve this goal, first of all, the exact meaning of the child's literature and its characteristics and the child's age periods is discussed briefly. Then the educational literature, the literature of revolution and war and its effects in the poetry and story of the child of the sixties have been analyzed. The result of this study shows that perseverance, courage, kindness, hope, chivalry, advocacy of right and truth and endurance against the oppression and force, are educational values and contents that are the main core of many tales and stories of the child of the sixties
آبادی، سنجد.(1363). زن طماع و مرد ماهیگیر، بزرگ مرد کوچک، شتر مغرور، چاپ اول، تهران: پیک پرستو.
----، ----.(1364). عاقبت دروغ گویی، چاپ اول، تهران: پیک پرستو.
احمدی، مرتضی.(1361). عمو زنجیر باف، چاپ اول، تهران: سازمان فرهنگی و هنری خوشنوا.
احترامی، منوچهر.(1368). حسنی نگو یه دسته گل، تهران: کتابخانه¬ی کوچک ما.
پور حبیب، محسن.(1362). اذان نابهنگام، اقتباس از کتاب سیاست نامه، تهران: موسسه انجام کتاب.
جعفریان، ----.(1360). زاهد و دزد (برگرفته از داستانی از کلیله و دمنه)، تهران: شرکت توسعة کتابخانه های ایران.
حسام پور، سعید ودیگران.(1387). سهم ادبیات پایداری در کتاب های درسی، نامه پایداری، به اهتمام احمد امیری خراسانی، تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزش های دفاع مقدس.
حسینی کازرونی، سید احمد.(1388). پژوهشی در ادبیات غیر جد، چاپ اول، تهران: ارمغان.
رحماندوست، مصطفی.(1361). چشمة نور، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
رضی، احمد.(1391). کارکردهای تعلیمی ادبیات فارسی، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، شماره 15 ،صص19-97.
سرامی، قدمعلی.(1367). شیرین¬تر از پرواز، چاپ اول، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
شمیسا، سیروس.(1370). انواع ادبی، تهران: باغ آیینه.
عاملی، حمید.(1363). لک لک و روباه، تهران: دادجو.
فرشید ورد،خسرو.(1363). درباره ادبیات و نقد ادبی، تهران: امیر کبیر.
قاسم نیا، شکوه و دیگران.(1365). مجموعه شعر کلاغ پر، چاپ اول، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
کیانوش، محمود.(1355). شعر کودک در ایران، تهران: آگه.
لطیفی، کیانوش.(1363). فلفلی و مرد ساحر (برداشتی از یک قصه¬ی قدیمی)، تهران: کتاب های لاک پشت.
موسوی، فاطمه و دیگران.(1387). سیر ادبیات کودکان و نوجوانان در ایران، فصلنامه ادبیات فارسی، سال چهارم، شماره 11، صص 124-143.
نامدار، حسن.(1360). سنجاب آشپز، چاپ اول، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
نظرآهاری، عرفان.(1376). پشت کوچه های ابر، تهران: نیستان