مطالعه تطبيقي مسئوليت اخلاقی دولت ناشي از فعل اتباع در ايران و حقوق بين‌الملل
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامیحسین دعاگو 1 * , سید محمد هاشمی 2 , علي زارع 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامي، واحد امارات
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران
کلید واژه: مسئولیت اخلاقی, فعل اتباع, مسئولیت بین المللی دولت, حقوق داخلی, نقض تعهد,
چکیده مقاله :
در پژوهش پیش رو با بررسي مطالعه تطبيقي مسئوليت دولت در مقابل فعل اتباع به بررسی موارد و اشکال افعالي كه باعث ايجاد مسئولیت منتسب به دولت مي شود در حقوق بين الملل و در حقوق داخلي پرداخته شده است و با اشاره به اين مسأله كه؛ دولت به عنوان تصميم گيرنده در تأمین منافع و حفظ نظم عمومی در جامعه، ممكن است به حقوق و جان و مال و اعتبار اشخاص ضرر وارد نماید ، به فراخور خسارت ایجاد شده مسئول است، بر طبق اين اصل و در تمامی نظام های حقوقی دنیا، دولت در قبال آثار اعمال و فعالیت های خود در برابر اشخاص، مسئولیت دارد، در نظام حقوقی ایران بر همين اساس با توجه به قانون مسئولیت مدنی این قواعد وجود دارد و تابع اين نظام است، در اصل حاکمیت دولت، مانند گذشته نامحدود نبوده و به موجب اصول حاکمیت قانون و حقوق و آزادیهای شهروندان و حقوق عمومی، اصل مسئولیت و جبران خسارت تعریف شده و دولت در صورت ورود خسارت و تعدی و تفریط در اعمال حاکمیتی و تصدی گری در برابر اشخاص مسئولیت دارد. اما دولت در برابر اعمال و رفتار خسارت بار اتباع هم مسئولیت دارد و منسوب به دولت تلقی می شود، لذا باید گفت؛ به طور كلي اصل بر عدم مسئولیت دولت است و مسئولیت متوجه اشخاص است اما تحت شرایطی می تواند آن اعمال زمینه ساز مسئولیت برای دولت باشد.
In general, it is accepted as a principle that the damaging acts of persons are not attributable to the states. So not only states are not responsible for such actions, those who have committed them are held responsible. This is supported by the states doctrines and practices as well as international legal procedures and decisions. The international responsibility of state with respect to the damage to other states and their subjects is limited to the acts of its own agents who are acting on behalf of it. However, there are certain circumstances if met the acts of persons can bring about responsibility for states. As stated in the article 8 of the international commission bill, the act of a person or a group of persons is regarded as the act of a state if it is done by the order or under control and guidance of the state. This demonstrates that the conditions of control and guidance are essential and if they are met action or inaction of a national can bring about responsibility for the respected state. The present dissertation studies the cases and forms of the responsibility of states for the acts of nationals within the realm of international and internal law. Furthermore, the actions that bring about responsibility for states are studied.
آگهرست، مایکل، حقوق بین‌الملل نوین، ۱3۷3، ترجمۀ مهرداد سیدی، چاپ اول، تهران، دفتر خدمات حقوق بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران.
ثریایی آذر، حسین، حقوق بین‌الملل عمومی، ۱3۸۲، چاپ اول، تهران، قوس.
صفایی، سید حسین، حقوق بین‌الملل و داوری‌های بین‌المللی، ۱3۷۵، چاپ اول، تهران، دانشگاه میزان.
ضیایی بیگدلی، محمدرضا، حقوق بین‌الملل عمومی، ۱3۸۵، چاپ بیست‌ونهم، انتشارات گنج دانش.
فن گلان، گرهارد، درآمدی بر حقوق بین‌الملل عمومی، جلد اول، ۱3۷۸، ترجمۀ سید داوود آقایی، تهران، میزان.
فیوضی، رضا، حقوق بین‌الملل مسئولیت بین‌الملل و نظریۀ حمایت سیاسی اتباع، جلد اول، ۱3۷۹، تهران، دانشگاه تهران.
فیوضی، رضا، حقوق بین‌الملل، مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها و نظریه حمایت سیاسی اتباع، جلد اول، ۱3۷۹، انتشارات دانشگاه تهران
بازيار، ابوالقاسم، مطالعه تطبيقي جبران دولتي خسارت بزه‌ديدگان در حقوق ايران و انگلستان، ۱3۸۶، پايان‌نامه كارشناسي ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسي، دانشگاه تربيت مدرس، دانشكده علوم انساني.
راعی، مسعود، کنترل کلی یا کنترل مؤثر عاملی برای تحقق مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها؟، پاییز ۱3۸۸، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 39، شماره 3.
زاهدي، مهدي، بحران سیاسی و حقوقی در قضیه کارکنان سیاسی و کنسولی ایالات متحده در تهران، ۱3۷۱، رساله کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی.
قلی‌زاده، عاطفه، مبانی تأثیرگذار بر مسئولیت دولت‌ها، به نقل از سایت پژوهشی
http// www. Noormags. Com، ۱۹/3/۹3.
ممتاز، جمشید، مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها، ۱3۸۰، بولتن مرکز مطالعات حقوق بشر، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق، شماره 13.
ناصحی، علی، تابعیت و اصول و قواعد حاکم بر آن، پاییز ۱3۸۲، نشریه علوم انسانی پیک نور.
هیگینز، روزالین، دیوان بین‌المللی دادگستري، موضوعات منتخب درباره مسئولیت دولت، ۱3۸۵، ترجمه علی قاسمی، مجله حقوقی، شماره 34.
Amerasinghe, F. state Responsibility for Injuries to Aliens, oxford: Clarendon, 1967.
Brierly, J. L., The law of nations, 6th ed. Rev. byh. Waldock, oxford: clarendon press, 1963.
Crawford, James (2002). The International Law Commission's Articles on State Responsibility: Introduction, Text and Commentaries, Cambridge University Press.
Kirkemo, Ronald B., An Introduction to International Law, Jersey: litefied, adams & co. Totowa, 1975,
Stumer, Andrew. (2007). "Liability of Member States for Acts of International Organizations Reconsidering The Policy Objections ",Harvard International Law Journal.Vol. 48 , No. 2.
Zafiro Case.UNRIAA, vol, VI, P. 160 (1925). Stephens, UNRIAA, Vol, I.V. P. 265 (1921). Lehigh Valley Reilroad Company V. Germand ( Sabotahe Case). Block Tom and King Sland Incidents UNRIAA, VOL ,VIII
6-Bosnia and Herzegovina V. Serbia and Montene 2007. Para 377- 215
Case Presecutor V. Tadic (1999) ILM. Vol, 38, P. 1518, at P 1541. and Para. 111.
Case Presecutor V. Tadic (1999) ILM. Vol, 38, P. 1518, at P 1541. and Para. 117
ICJ, Report. 1999
ICJ. Reports, 1986.
The Case Concrning Maritime Delimination between Nicaragua and Honduras in the Caribben see (Nicaragua V Honduras) [6 March Q 2000].
UNR IAA, Vol. X, P.