بررسی انتقادی تزاحمهای اخلاقی از منظر دیوید راس با تکیه برآیات و روایات
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامیسامره شاهدی 1 , محمد رضا ضمیری 2
1 - دانشگاه پیام نور قم
2 - دانشگاه پیام نور قم
کلید واژه: دیوید راس, وظیفه در نگاه نخست, وظیفه واقعی,
چکیده مقاله :
یکی از مباحث مهم و مطرح در گستره معضل اخلاقی، تعارض ها یی است که گاهی میان تکالیف اخلاقی مشاهده می‌شود. در این مقاله علاوه بر بررسی جنبهها و ابعاد نظام اخلاقی دیوید راس فیلسوف شهود گرا، به تحلیل و نقد نظریه او نیز پرداخته می‌شود بنا بر معرفت شناسی نظام اخلاقی راس، هم برای رسیدن به اصول اخلاقی که وظایف در نگاه نخست نامیده میشوند و هم برای داوری اخلاقی موجه در شرایط معین که وظایف واقعی را مشخص میکند، تنها شهود است که کارگشاست؛ این عصارهی تعلیمات راس است که محل انتقادات ریز و درشت فراوان و نیز تبعیتها و تحسینهای کثیر واقع گردیده است. شهرت عمده این فیلسوف برجسته در قلمرو فلسفه اخلاق، به دليل تعلق او به مکتب شهودگرایی است. منظور راس از شهود، منبع معرفتی است که ادراکی و غیر استنتاجی بوده و ذهن از طریق چیدن مقدمات به نتیجه نمی‌رسد. نقدهای جدی ای چون شهودهای اخلاقی بسیار متفاوت انسانها و اختلاف نظرهای شدید دربارهی اصول اخلاقی، شهودگرایان متاخر را به سمت تربیت اخلاق محور و نیز عقلانیت کشانده است. از نظر بسیاری اعتقاد به وجود وظایف در نگاه نخست عام از مهمترین ممیزات نظام اخلاقی راس است که البته مانند هر نظریهی جدی دیگر نقدهای بسیاری نیز بر آن وارد آمده است. دیدگاه راس به‌دلیل نقص در تبیین سلسله وظایف و غیرمنطقی بودن ترتیب آن و عدم ارائه معیاری فراگیر برای ترجیح افعال متزاحم، در واقع راه‌حل مناسبی برای حلّ این مسئله نیست
One of the important subjects in the range of moral dilemma, Tarz¬Ha Yi is sometimes placed among the moral duties. In addition to examining aspects of ethics philosopher David Ross intuition-oriented, he also paid to the analysis and theory According to the head of epistemology, ethics, moral principles to achieve that called prima facie duties. And for moral judgment justified in certain circumstances to determine the actual duties, only intuition that Kargshast; This extract is head of training and compliance great location, big and small criticism and praise is located proliferate. The famous philosopher in the realm of ethics, because he belongs to the school of intuitionism.. To the head of the intuition, is the source of knowledge, understanding and non-inductive and mind through the preparation does not seem to result. Serious criticism because humans are very different moral intuitions and sharp disagreements about ethics, Intuitive late to the education of ethical and brought rationality. Considered by many to believe in the existence of prima facie duties of the auditor general is the head of ethics Of course, like any other serious critique theory has also come on it. Ross perspective due to defects in explaining the series of tasks and thus its irrationality and lack of comprehensive criteria for preferred Mtzahm actions, in fact, is not a suitable solution for solving this problem
1. پالمر، مایکل. (1388). مسائل اخلاقی، ترجمه علی رضا آل‌بویه، تهران، سمت، ج1.
2. پویمان، لویی، (1378). درآمدی بر فلسفه اخلاق، ترجمه شهرام ارشدنژاد، تهران، گیل، ج1.
3. جمعی از نویسندگان. (1387). فلسفه اخلاق: مقالاتی در باب اخلاق هنجاری کاربردی و فرااخلاق. ترجمهی محمود فتحعلی، قم نشر معارف
4. فرانکنا، ویلیام کی.(1380). فلسفه اخلاق. ترجمه انشاءالله رحمتی، تهران، حکمت، چ1.
5. عبدل آبادی، علی اکبر. (1378). معنا و متعلق شهود در نظریه اخلاقی جی. ئی. مور. فصلنامهی فلسفه، سال 36، شماره 2.
6. مصباح یزدی، محمدتقی. (1367). معارف قرآن، قم، مؤسسه در راه حق.
7. مظفر، محمدرضا. (1384). اصول فقه، ترجمة محسن غرويان و علي شيرواني، چسوم، قم، دارالفکر.
8. علیدوست، ابوالقاسم. (1388). فقه و مصلحت، قم، فرهنگ و انديشه اسلامي.
9. علامه مجلسی، محمد باقر. (۱۴۰۳ق). بحارالانوار، ج101.
10. کلینی رازی، ابوجعفر محمد بن یعقوب بن اسحاق. (۱۳۷۹). اصول کافی، ج2، ترجمه سید علی مرتضوی، انتشارات علمیه اسلامیه.
11. تمیمی آمِدی، قاضی ناصح الدین ابوالفتح عبدالواحد بن محمدبن عبدالواحد. (۱۳۶۶). تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ح 1607، انتشارات مرکز علوم اسلامی قم.
12. Ross, W. D. (2000). Foundations of Ethics, Oxford University Press.
13. Ross, W. D. (2002). The Right and Good, Oxford University Press.
14. Dancy, Jonathan. (1993). An ethic of prima facie duties” in A Companion to Ethics, Peter Singer (ed.), Blackwell publishers.
15. Audi, Robert. (2004). the Good in the Right: A Theory of Intuition and Intrinsic Value. Princeton University Press.
16. Garrett, Jan. (2004). A Simple and Usable (Although Incomplete) Ethical Theory Based on the Ethics of W. D. Ross. available at:
17. Runes, Dagobert D., (1942). The Dictionary of Philosophy. First Edition. New York.
18. Shafer-Landau, RUSS. (2005). Moral Realism. Oxford University Press.
19. Singer, Peter. (2005). Ethics and Intuitions,” The Journal of Ethics.
20. Dancy, Jonathan. (2006) 19.Ethical intuitionism, Encyclopedia of Philosophy, Vol. 4.