خودآئینی اخلاقی در قرآن کریم
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامیمحسن باقری 1 , سید احمد فاضلی 2 *
1 - دانشگاه قم
2 - دانشگاه قم
کلید واژه: خود¬آئینی, خودآئینی اخلاقی, خود¬قانون گذاری, خود¬قوام بخشی.,
چکیده مقاله :
خودآئینی مفهومی است که از زمان یونان باستان در عرصۀ سیاست مطرح بوده است اما کانت نقشی بنیادین در اخلاق برای آن قائل شد. او معتقد است فاعل اخلاقی علاوه بر این¬که تابع امر مطلق، به عنوان قانون اخلاق است، آفرینندۀ آن نیز هست. این مفهوم بعد از کانت تعاریف و جایگاههای دیگری همچون خود¬آئینی شخصی و خود¬آئینی عقلانی نیز یافت. دورکین در کتاب خود درباره خود آئینی ، صورت بندی عامی از خودآئینی اخلاقی بدست داده است که محور در آن "از آن خود بودن اصول اخلاق" با معانی گوناگون است. در این مقاله ابتدا مفهوم خودآئینی و مولفه های آن از قبیل خود¬قوام بخشی، خود کنترلی، عقلانیت و استقلال از نگاه فیلسوفان تبیین شده است و سپس از طریق همین مولفه ها، خوانشی از این مفهوم در قرآن کریم دنبال شده است. می توان گفت خود¬آئینی در برخی از معانی خود در قرآن کریم مطرح شده و یکی از مولفه‌های عامل اخلاقی قلمداد شده است.
autonomy is a concept that has been in the field of politics since ancient Greece, but Kant assigned a fundamental role to it in ethics. He believes that the moral subject, in addition to being subordinate to the absolute, as the moral law, is also its creator. After Kant, this concept found other definitions and positions such as personal autonomy and rational autonomy. In his book about autonomy, Dworkin gave a general formulation of moral autonomy, in which the axis is " owner to moral principles" with various meanings. In this article, the concept of autonomy and its components such as self- constitution, self-control, rationality, and independence have been explained from the perspective of philosophers, and then through these components, a reading of this concept in the Holy Quran has been followed. It can be said that autonomy is mentioned in some of its meanings in the Holy Qur'an and is considered one of the components of the moral agent.
قرآن کریم
ادگار، اندرو؛ (1397) سج¬ویک، پیتر، مفاهیم بنیادی نظریه‌های فرهنگی، مهران مهاجر و محمد نبوی، اگه.
تیلور،چارلز، (1378) "عقلانیت"، فرهادپور، مراد(مترجم)، ارغنون شماره 15
طباطبایی، سید محمد حسین، ترجمۀ تفسیر المیزان، موسوی همدانی، سید محمد باقر(مترجم)، قم: انتشارات اسلامی
طباطبایی، سید محمدحسین، (1412 ه . ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات اسماعیلیان، چاپ پنجم.
کانت، ایمانوئل، (1385)نقد عقل عملی، ترجمة انشاالله رحمتی، تهران: نور الثقلين، چاپ دوم.
کورنر، اشتفان، فلسفه کانت،عزت‌الله فولادوند، تهران: خوارزمی، چاپ چهارم،(1394).
Broome, John. (2010) "Rationality." A Companion to the Philosophy of Action: 283-292.
Buss, S., & Westlund, A. (2002). Personal autonomy.
Christman, J. (2008). Autonomy in moral and political philosophy. Stanford encyclopedia of philosophy.
Darwall, Stephen. (2006) "The value of autonomy and autonomy of the will." Ethics 116, no. 2: 263-284.
Dworkin, Gerald. (1988) The theory and practice of autonomy. Cambridge University Press,: 34,35.
Feinberg, Joel. (1989) The moral limits of the criminal law: volume 3: harm to self. Oxford University Press on Demand,
Harman, Gilbert. (2013) "Rationality." International Encyclopedia of Ethics.
Henden, Edmund. (2008) "What is self-control? " Philosophical Psychology 21, no. 1: 69-90.
Mele, Alfred R. (2001) Autonomous agents: From self-control to autonomy. Oxford University Press on Demand,: 5.
5 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 24 – 5
خودآئینی اخلاقی در قرآن کریم
محسن باقری 1
سید احمد فاضلی 2
چکیده
خودآئینی مفهومی است که از زمان یونان باستان در عرصۀ سیاست مطرح بوده است اما کانت نقشی بنیادین در اخلاق برای آن قائل شد. او معتقد است فاعل اخلاقی علاوه بر اینکه تابع امر مطلق، به عنوان قانون اخلاق است، آفرینندۀ آن نیز هست. این مفهوم بعد از کانت تعاریف و جایگاههای دیگری همچون خودآئینی شخصی و خودآئینی عقلانی نیز یافت. دورکین در کتاب خود درباره خود آئینی ، صورت بندی عامی از خودآئینی اخلاقی بدست داده است که محور در آن "از آن خود بودن اصول اخلاق" با معانی گوناگون است. در این مقاله ابتدا مفهوم خودآئینی و مولفه های آن از قبیل خودقوام بخشی، خود کنترلی، عقلانیت و استقلال از نگاه فیلسوفان تبیین شده است و سپس از طریق همین مولفه ها، خوانشی از این مفهوم در قرآن کریم دنبال شده است. می توان گفت خودآئینی در برخی از معانی خود در قرآن کریم مطرح شده و یکی از مولفه‌های عامل اخلاقی قلمداد شده است.
واژگان كليدي
خودآئینی، خودآئینی اخلاقی، خودقانون گذاری، خودقوام بخشی.
[1] . دانشجوی دکتری فلسفه اخلاق، دانشگاه قم، قم، ایران. Email: bagheri67mohsen@gmail.com
[2] . استادیار دانشگاه قم، قم، ایران. (نویسنده مسئول) Email: ahmadfazeli@gmail.com
تاریخ دریافت: 4/8/1401 پذیرش نهایی: 2/11/1401