ارزش‌های انسانی در نهج البلاغه
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامیفروغ احمدی 1 , طیبه اکبری راد 2 * , محمد قاسمی 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه علوم و قرآن و حدیث، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار، گروه علوم و قرآن و حدیث، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استادیار، گروه علوم و قرآن و حدیث، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
کلید واژه: ارزش, انسان, نهج البلاغه, امیر مومنان علی(ع).,
چکیده مقاله :
انسان برترین مخلوق خداوند، و خلاصه محور آفرینش است. قرآن کریم ارزش و قدر انسان را حاصل تلاش و سعی خود وی می داند «وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَی». از منظر نهج البلاغه، انسان موجودی اجتماعی و دارای قابلیت های فراوان برای تعالی و صعود به بالاترین مقامات بشری است. ایمان و اعتقاد از منظر مولای متقیان مهمترین رکن وجودی انسان است، حضرت ارزش و منزلت هر انسانی را به اندازه همت و تلاش وی می داند. نفس وی را چون گوهری می داند که جوهره اش شخصیت اوست. از نگاه مولا علی (ع) انسان موجودی اجتماعی و دارای قابلیت های فراوان برای تعالی و صعود به بالاترین مقامات بشری است.
Human is the most superior creature of God and summary of creation pivot. Holy Quran says that human value is result of his own endeavor. “and that man doesn’t have anything except what he tries for it”. From Nahj- al-balagha perspective, human is a social creature and has many capabilities for ascendancy and ascension to human’s highest positions. From view point of Molaye Motaghian Imam Ali (Alayhiṣ ṣalāt wa as salām), belief and face is the most important element of human’s existence, Hazrat knows value and dignity of any human as equal as his ambition and endeavor and knows human’s self as an essence whose nature is his personality. From Imam Ali’s look, human is a social creature with many capabilities for ascendancy and ascension to human’s highest positions.
قرآن کریم. ترجمه حسین انصاریان. قم، انتشارات دانش.
قرآن کریم. (1380). ترجمه الهی قمشه ای، مهدی. قم، انتشارات فاطمه الزهرا.
آزادیان، مصطفی. (1386). آموزه های نجات از دیدگاه علامه طباطبایی با نگاهی به دیدگاه رایج مسیحیت، قم، مؤسسه آموزشی امام خمینی، چاپ دوم.
افلاطون. (1389). رساله شجاعت. در پنج رساله شجاعت، دوستی، ایران، بروتاغوراس و مهمانی، ترجمه محمود صناعی، تهران، هرمس.
ابراهیم زاده، عیسی. (1392). فلسفۀ تربیت. تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور.
امین امجد، زهرا. معیار ارزشمندی از دیدگاه اسلام، بی تا.
ایزوتسو، توشی هیکو . (1373). خدا و انسان در قرآن، ترجمه احمد آرام، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
ابن منظور، محمدبن مکرم. (1414ق). لسان العرب، بیروت، دار صادر، چ1.
اکبری راد، طیبه. (1387). تفاوت دیدگاه مفسّران دیدگاه معناشناسانه در رابطه با مفهوم عمل، انتشارات کویر.
برگ، جاناتان. (1377). پی ریزی اخلاق بر مبنای دین، نقد و نظر، شماره 13 و 14.
پوریانی، محمد حسین. (1385). تبیین مفهوم ارزش با رویکرد جامعه شناختی، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره یازدهم، صص 77-50.
جوادی آملی، عبدالله. (1369). کرامت در قرآن، تهران، مرکز نشر فرهنگی رجاء.
جمشیدی، سید محمدرضا. (1368). ارزش و ارزش شناسی، دو فصلنامه فرهنگ، شماره 5 و 4.
حسنی، محمد. (1383). دیدگاه ارزش شناسی محمد حسین طباطبایی، دو فصلنامه مقالات و بررسی ها، بهار و تابستان، دفتر دوم، شماره 75.
جعفری، محمدتقی. (1383). ترجمه نهج البلاغه، مشهد مقدس، انتشارات دانش پژوه.
حسینی، سید علی اکبر. (1379). تعلیم و تربیت اسلامی، مبانی و اصول، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
دشتی، سید محمد. (1380). ترجمه نهج البلاغه، قم، انتشارات یاسین نور.
دیلمی، حسن. (1412ق). ارشاد القلوب الی الصواب، قم، شریف رضی.
مکارم شیرازی، ناصر. (1386). پیام امیر المومنین، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
منتظری، حسینعلی. (1397). درسهایی از نهج البلاغه، تهران، انتشارات سرایی.
مطهری، علی. (1375). عدل الهی، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
رشاد، علی اکبر. (1380). دانشنامهی امام علی (ع)، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
جمشیدی، محمد رضا. (1368). ارزش و ارزش شناسی ، مجلهی فرهنگ، شماره ۴ و ۵.
سنگری، نگین. (1394). ارزش و پاداش از دیدگاه اسلام، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول.
شریفی، احمدحسین. (1391). تعیین هندسی مفهومی انواع ارزش، مدیریت فصلنامه تخصصی اخلاق وحیانی، سال اول، شماره 2.
طوسی، خواجه نصیرالدین. (1360). تصحیح مجتبی مینویی و علیرضا حیدری، تهران، انتشارات خوارزمی، چاپ اول.
علی احمدی، علیرضا. (1383). مدیریت ارزشی با تکیه بر ارزش های اسلامی، تهران، انتشارات تولید دانش، چاپ اول.
فتحعلی، محمود. (1388). درآمدی بر نظام ارزشی و سیاسی اسلام، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، چاپ هفتم.
حرانی، ابن شعبه. (1380). تحف العقول، ترجمه احمد جنتی، تهران، چاپ و نشر بین الملل.
ابن بابويه، محمد بن علي. (1377). معانی الاخبار، ترجمه عبدالعلي محمدي شاهرودي، تهران، دارالكتب الاسلاميه.
ابن بابويه، علي بن حسين. (1382). الخصال، ترجمه علی اکبر غفاری، دفتر انتشارات اسلامی.
بحرانی، ابن میثم. (1417 ق). شرح نهج البلاغه، ترجمه محمدى مقدم و نوايى، مشهد، انتشارات مجمع البحوث الإسلامية، چاپ اول.
حکیمی، محمدرضا؛ حکیمی، محمد؛ حکیمی، علی. (1363). الحیاه، ترجمه احمد آرام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
مصباح یزدى، محمدتقی. (1388). پیش نیازهای مدیریت اسلامی، قم، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).