بررسی عوامل مؤثر بر بروز رفتار اخلاقی در مصرف کننده
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
امید مهدیه
1
,
رهام شرف
2
,
معصومه سیابیدزاده
3
1 - Zanjan
2 - دانشگاه زنجان
3 - دانشگاه زنجان
کلید واژه: رفتار مصرف کننده, اخلاق بازاریابی, رفتار اخلاقی مصرف کننده. سودگرایی اخلاقی, تکلیف گرایی اخلاقی.,
چکیده مقاله :
با توسعه روزافزون نقش و اهميت بكارگيري اصول اخلاقي در كسب و كار، حجم زيادي از مطالعات و تحقيقات مديريت در سالهاي اخير به موضوع اخلاق در مديريت پرداخته‌اند. هدف مقاله حاضر بررسی عوامل جمعیت شناختی، عوامل اجتماعی، روانشناختی و باورهای دینی بر بروز رفتار اخلاقی در مصرف کننده و تحلیل این عوامل بر اساس نظریات اخلاقی معاصر می باشد. جامعه آماری پژوهش، مشتریان فروشگاه های زنجیره‌ای شهرستان کرمانشاه می باشد که برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ای محقق ساخته استفاده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم‌افزار SPSS در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی فرضیه های پژوهش نشان می دهد عوامل جمعیت شناختی، عوامل اجتماعی، روانشناختی و باورهای دینی بر بروز رفتار اخلاقی در مصرف کننده موثر هستند که در این میان عوامل فرهنگی و اجتماعی بیشترین تأثیر را در بروز رفتار اخلاقی در مصرف‌کنندگان دارد. در نهایت نیز تاثیر این عوامل بر مصرف کننده از منظر فلسفه اخلاق و نظریات اخلاقی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
Today, one the most important topic in management research is ethics. Several studies have conducted for examining the consumer ethical behavior. The purpose of this study is to identify the factors influencing ethical behavior in consumers. This paper reviewed the effect of demographic, social, psychological factors and religious beliefs on consumers' ethical behavior. The target statistical population contains customers of chain stores in the Kermanshah city. A questionnaire is designed by the researchers for collecting data. In order to analyze the data, SPSS software is used for descriptive and inferential statistics. The results show that demographic factors, social factors, psychological and religious beliefs influence the ethical behavior of the consumer and Socio-cultural factors that most influence the ethical behavior of consumers. The results of research can be used by Manufacturers and marketers in the field of environmental protection and encouraging consumers to take ethical consumption.
1- اﺑﻦ ﻣﻨﻈﻮر، 1405، ﻟﺴﺎن اﻟﻌﺮب، داراﺣﻴﺎء اﻟﺘﺮاث اﻟﻌﺮﺑﻰ، ﺑﻴﺮوت.
2- ابوالحسنی، محمود و علی‌رحیمی، رحمت اله، 1389، "تأثیر ارزشهای اخلاقی در اقتصاد"، اخلاق، ش19، ص151.
3- اسماعیل پور، حسن و غفاری آشتیانی، پیمان، 1381، بازاریابی، اراک: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک.
4- تافلر، الوين، 1371، موج سوم، چاپ هفتم، تهران: نشر فاخته.
5- خواجه نصيري، تابان، 1387، "منظور از رفتار مصرف كننده يا رفتار مشتري چيست؟"، نشرآفتاب، تهران، چاپ اول.
6- دیلمی، احمد و آذربایجانی، مسعود، 1383، اخلاق اسلامی، چاپ بیست و هشتم، قم: انتشارات دفتر نشر معارف.
7- ژانه، پیر، 1373، اخلاق، اصفهان: انتشارات آموزش و پرورش.
8- سبحانی تبریزی، جعفر، 1378، "رابطه دین و اخلاق"، کلام اسلامی، ش 31، ص 7.
9- صمدي، منصور، 1382، رفتار مصرف كننده،تهران: نشر آييژ.
10- فرانكنا، ویلیام كی، 1383، فلسفه اخلاق، قم: كتاب طه.
11- قریشى، سید على اکبر،1371، قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران: دار الکتب السلامیه.
12- کاتلر، فیلیپ، 1386، مدیریت بازار و بازاریابی؛ تهران: انتشارات ثامن الحجج.
13- کاﻧﺖ، اﻳﻤﺎﻧﻮﺋﻞ، 1369، ﺑﻨﻴﺎد ﻣﺎﺑﻌﺪاﻟﻄﻴﺒﻌﻪ اﺧﻼق، ﺗﻬﺮان: انتشارات ﺧﻮارزﻣﻲ.
14- گلچین فر، شادی و بختیاری، امیر، 1385، "رفتار مصرف‌کننده"، تدبیر، ش 174 ،ص62.
15- ملکی، علیرضا، 1382، " تحلیل سیستماتیک رفتار مصرف‌کننده"، مدیرساز، ش14، ص 88.
16- موفق، علیرضا و هادوی‌نیا، علی اصغر، 1388، "مبانی اخلاقی مصرف از دیدگاه مکاتب سودگرایی، وظیفه‌گرایی و اسلام"، اقتصاد اسلامی، ش36، ص 33 .
17- مؤمنی، منصور و فعال قیومی، علیرضا، 1394، تحلیل‌های آماری با استفاده از SPSS. چاپ هشتم، تهران: مؤلف.
18- گنسلر، هری جی، 1387، درآمدی جدید به فلسفه اخلاق. ترجمه حمیده بحرینی، تهران: انشارات آسمان خیال
19- هولمز، رابرت ال، 1385، مبانی فلسفه اخلاق. ترجمه مسعود علیا، تهران: انتشارات ققنوس
20- مصباح یزدی، محمد تقی، 1388، فلسفه اخلاق. تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل
21- شمالی، محمدعلی، 1388، نسبیت گرایی اخلاقی: نماها و مبناها، پژوهش های فلسفی-کلامی، سال یازدهم، شماره دوم
22- Borna, Sh. (1998). "Morality and Marketing Human Organs", journal of business Ethics, Volume 6 ,pp. 37-44
23- Carrigan, M. and Attalla, A. (2001). "The myth of the ethical consumer-do ethics matter in Purchase behavior?" Journal of consumer Marketing, Vol. 18,No.7, PP: 560-577
24- Chan, A., Wong, S., Leung, (1998). "Ethical Beliefs of Chinese Consumers in Hong. Kong", Journal of Business Ethics, 17(11), pp.1163-1170
25- Wanow, I., H. McEachern, M.G. Jeffrey (2005). "The influence of ethical trading policies on consumer apparel purchase decisions", International Journal of Retail and Distribution Management, Vol.33, No.7, PP: 560-577.
26- James L. Thomas, Scott J. Vitell, Faye W. Gilbert, Gregory M. Roseb (2001). "The impact of ethical cues on customer satisfaction with service", Journal of Retailing - Vol. 78 - P.161.
27- Raju, P.S. (1995). Consumer behavior in global markets: the A-B-C-D paradigm and its application to eastern Europe and the Third World, , Journal of Consumer Marketing, Vol. 12 Issue 5, pp.37 – 56
28- Rawwas,D., Mohammed Y.A., Strutton, W., Lester, J.)2011). An exploratory investigation of the ethical values of American and Australian consumers: Direct marketing implications, Journal of Direct Marketing.
29- Roberta Hawkins, J. Geoforum, (2012). Shopping to save lives: Gender and environment theories meet ethical consumption.
30- Saviour L. S. Nwachukwu,S. J. Vitell, Jr,Faye W. Gilbert, James H. Barnes, (1997). Ethics and Social Responsibility in Marketing: An Examination of the Ethical Evaluation of Advertising Strategies, Journal of Business Research,Vol. 39, Issue 2, pp. 107–118
31- Solomon , M. (1999) Consumer Behavior, 5 th: prentice Hall.
32- Swaidan,Z., Mohammed Y.A. Rawwas,J., Al-Khatib. A. (2004) "Consumer ethics: moral ideologies and ethical beliefs of a micro culture in the US", International Business Review.
33- Vitell, S.J, festervand.T, (1987). "Business ethics: conflicts, Practices and beliefs of industrial executives", Journal of Business Ethics, Vol. 6, February, pp. 111-122.
34- Vitell,S.J, & Singhapakdi, A, T., (2007). "Consumer ethics: an application and empirical testing of the Hunt-Vitell theory of ethics, Journal of Consumer Marketing, Vol.18, No, 2, PP: 153-178.
35- Armstrong, Sinnott. (2006).Moral Skepticism. Ingland:
36- Oxford university press
37- Kagan, Shelly.(1998). Normative Ethics. USA: Westview Press
38- Gardiner, Stephen M. (2005), Virtue Ethics Old And New. United States: Cornell University Press
39- Miller, Alexander. (2003), An Introduction to Contemporary Metaethics, UK: Polity Press
40- Carlson, Erik, (1995), Consequentialism reconsidered, US,Springer