نگرشهای اخلاقی و اصلاح مدار مجازات سالب آزادی اطفال و نوجوانان در حقوق ایران و انگلستان
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
مجتبی فرح بخش
1
(دانشگاه شاهد تهران)
سیده آمنه بنی هاشمی
2
(دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر قدس)
کلید واژه: مبانی, اصول, اخلاق, مصرف کننده,
چکیده مقاله :
به رغم تحول متفاوت نظام های عدالت کیفری اطفال و نوجوانان در دنیا، کیفر همواره در آن ها وجود داشته است و دولت همیشه حق اعمال مجازات را برای خود محفوظ داشته است. قلمرو عدالت كيفري ايران به دليل سرگرداني قانون گذار در خصوص چگونگي انطباق سياست جنايي با واقعيت هاي علمي، اجتماعي و گزينش الگوي اصلاحي- درماني در قبال اطفال بزهكار، همچنان با چالش هاي متعددي روبه رو است، و قانونگذار ایرانی هیچ ساز و کار مشخص و مدونی برای تعیین کیفر سالب آزادی در مورد اطفال و نوجوانان بزهکار مشخص نکرده و دست مقام قضایی را بازگذاشته است. امروز، رویکرد سزادهنده نسبت به بزهکاران در انگلستان، به خصوص نسبت به اطفال بزهکار، بخشی از کوشش در راه استقرارِ (نه استقرار مجدّدِ) دوره طلایی مسئولیت اخلاقی است که با توجه به آن میزان مجازات تعیین می شود. مقاله حاضر به موضوع مجازات های سالب آزادی در حقوق ایران و انگلستان پرداخته و درصدد تاکید بر این نکته است که کیفر سالب آزادی تنها نسبت به جرایم شدید در اطفال و نوجوانان و در صورت ضرورت حمایت از عموم باید استفاده شود، زیرا ممکن است آثار نامطلوبی را درآینده و روحیه آنان برجای گذارد و روند اصلاح و تربیت آنان را به تعویق اندازد. در سال های اخیر انگلستان برنامه های واکنشی متنوعی را در مبارزه با بزهکاری اطفال مقرر کرده و ضوابط خاصی را برای به کارگیری کیفر سالب آزادی برگزیده که جای این ضوابط در قوانین داخلی ایران خالی است . بررسی ضوابط و واکنش های موجود در سیستم حقوقی انگلستان که حاصل مطالعات گسترده قانونگذار انگلیسی است می تواند به عنوان یافته های مطالعات تطبیقی راهگشای قانونگذار در جهت اصلاح قوانین موجود و وضع مقررات مناسب در مورد اطفال بزهکار باشد.
In spite of changes in juvenile justice systems, punishment has always existed in them and the governments have preserved the right to punish. The criminal justice of Iran faces several challenges with respect to juvenile delinquency due to uncertainty of legislator in adapting criminal policy to scientific and social principles, and in selecting correctional-therapeutic patterns. There is no definite and organized procedure for determining the sentence of imprisonment for juvenile offenders, and legal authorities have little flexibility in this respect. Today, punishment-based approaches toward offenders, especially juvenile offenders in England is a part of an effort to establish (not re-establish) ethical responsibility, based on which , the degree of punishment is determined. The present study investigated the freedom-depriving penalties in legal system of Iran and England. It was suggested that incarceration of juveniles should be used in serious crimes and when it is required for public protection, because it might cause undesirable effects on juveniles which can make their correction and rehabilitation period longer. In recent years, different reactive programs have been developed in England for preventing juvenile delinquency including alternatives to imprisonment which do not exist in Iran. Investigating the existing principles and reactions of legal system of England which is the result of comprehensive study made by the legislator can be a solution for Iranian legislator for making modifications in juvenile justice system.
ابراهیمی ور کیانی، فاطمه، (1389) حق دادرسی منصفانه کودکان در تعارض با قانون، تهران، ا نتشارات جاودانه، چاپ اول
آخوندی اصل ،محمود،(1385)، آیین دادرسی کیفری (کليات و دعاوي ناشي از جرم )،چاپ دوازدهم ، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي
اردبیلی، محمد علی، (1384) حقوق جزای عمومی، تهران، نشر میزان
آشورى،محمد،(1378) ،«دادرسى ویژه نوجوانان در ایران»،مجموعه سخنرانىهاى ارائه شده در سمینار دادرسى ویژه نوجوانان، تهران ۲ اسفندماه ۱۳۷۸،
آشوری، محمد، (1382) جایگزینهای زندان یا مجازاتهای بینابین، چاپ اول، تهران، نشر گزارش
پاک نهاد، امیر، (1385الف) «دادرسی کیفری اطفال در حقوق انگلستان »، مجله تخصصی الهیات و حقوق، شماره 19
پرویزی فرد، آیت الله ،(1391) آیین دادرسی کیفری تطبیقی سلب آزادی از متهم در حقوق ایران و انگلستان، تهران ،انتشارات جنگل
حجتی ، سید مهدی ،(1380) ، تحول واکنش اجتماعی در قبال بزهکاری اطفال ، نشریه شماره 35 ، معاونت آموزش دادگستری تهران
دانش، تاج زمان، (1383)، «الزام اطفال بزهکار به کارهای عام المنفعه در در حقوق تطبیقی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، شماره31
دانش، تاج زمان، (1374)، اطفال و نوجوانان بزهکار، تهران، انتشارات موسسه خدمات فرهنگی رسا
دلماس.مارتى،مىرى، (1381)، نظامهاى بزرگ سیاست جنایى،ترجمه،على حسین،نجفى ابرندآبادى،نشر میزان
دلماس – مارتی ، می ری ، (1378) ،جهانی شدن حقوق ، فرصت ها و خطرات ، مجله حقوقی ، دفتر خدمات حقوقی بین المللی ، شماره 24
دوگلاس, گیلیان،(1383) حق کودک بر خطاکاری: مسوولیت کیفری و صغیر نابالغ, تلخیص و ترجمه نسرین مهرا, مجله تخصصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی ،الهیات و حقوق, سال چهارم, شماره سیزده
روحانی و مهرپور، حسن و حسین، (1391)، سن اهلیت و مسؤلیت قانونی در فقه اسلامی و نظام حقوقی جمهوری اسلامی، مرکز تحقیقات استراتژیک ایران، چاپ نخست،
سخاوت، دکتر جعفر،(1379)، طرح بررسی اثر زندان بر زندانی، آرشیو مرکز آموزشی و پژوهشی سازمان زندانها
عباچی، مریم، (1388)، « پیشگیری از بزه دیدگی مکرر کودکان با تأکید بر نقش پلیس در پیشگیری از تکرار جرم و از بزه دیدگی»، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی پیشگیری از جرم
قانعی رضایی مقدم، وحید،(1392)، نوآوری های قانون مجازات اسلامی جدید در مورد ضمانت اجراهای کیفری جرایم اطفال و نوجوانان با نگاهی به مقررات بین المللی، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
مایک، مگوایر، راد، مورگان، رابرت، رینر، (1393)، دانشنامه جرمشناسی آکسفورد، ترجمه حمید رضا ملک محمدی، جلد دوم، چاپ اول، تهران، نشر میزان،
محدث، محسن، (1388) ،مقایسهء تطبیقی تأثیر مجازات زندان با مجازاتهای جایگزین در پیشگیری از تکرار جرم، چاپ اول، تهران، موء سسه فرهنگی انتشاراتی نگاه بینه،
مگوایر، مایک، مورگان، راد، رینر، رابرت،(1393) ، دانشنامه جرمشناسی آکسفورد، ترجمه حمید رضا ملک محمدی، تهران، نشر میزان
مندنی، اسلام ، معیارهای دادرسی عادلانه ناظر به اطفال و نوجوانان در لوایح جدید؛ با تأملی بر راهبردی از نظام عدالت کیفری انگلستان، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران و رییس شعبه سوم حقوقی دادگستری کرمان
مهرا, نسرین؛(1383) ، «ترمیمی» شدن عدالت کیفری در انگلستان و ویلز, علوم جنایی, مجموعه مقالات در تجلیل از دکتر محمد آشوری, تهران, سمت
مهرا ، نسرین ، (1386 ) ، نظام عدالت کیفری اطفال و نوجوانان در انگلستان و ولز ، مجله تحقیقات حقوقی ، شماره 46
مهرپور، حسین ، (1380) ،نظام بین المللی حقوق بشر، انتشارات اطلاعات
نجفی توانا، علی، (1382)، نابهنجاری و بزهکاری اطفال و نوجوانان از منظر جرم شناسی، چاپ اول، تهران، راه تربیت
نجفی توانا، علی، (1383) ،«سن مسئولیت کیفری اطفال در مقررات داخلی و بین المللی»، مجله تحقیقات حقوقی
نیازپور، امیرحسن، (1389)، «پاسخ های عدالت کیفری ایران به بزهکاری اطفال»، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، سال پنجم، شماره 14
Bandura, Aggression1973, social learning analysis Englewood cliffs, NJ, prentice HalBelova, Eugenia, Gregory, Paul, 2009, Informal Social Control and Management of Crime, Vol. 140, Springer, Jstore, USA.
Bevan, H.K; Child Law, London, Butterworth's, 2007.
Cavadino; "Goodbye Doli, must we leave you? "Child and Family Law Quarterly, 9, 165, 2008.
"Consultation Paper on the Age of Criminal Responsibility in Hong Kong" http://www.info.>
Delmas Martie, May rie. (2010). Great Systems of Criminal Policy, translated by A.H. Najafi Abrand Abadi, Mizan Pub, 1st edition.
Department Of Economic And Social Affairs World. Report YOUTH 2003 .The global situation of young people . UNITED NATIONS. .ISBN 92-1-130228-5 .United Nations publication
Gillian Douglas, The Child's Right to Make Mistakes: Criminal Responsibility and The Immature Minor, in Gillian Douglas and Leslie Sebba (Editors), Children's Rights and Traditional Values, 1998, pp.264-287 1- Juvenile Deliquency /World YOUTH Report,2003
Juvenile crime and juvenile justice: Patterns, models, and implications for clinical and legal practice
England and Wales", http://www.nio.gov.uk /> No More Excuse, Cm 3809, 2009.
Najafi Abrand Abadi, Ali Hossein. (1994). The Role of Researches and Findings of Criminology in Changes of Criminal Law and Criminal Policy, Shahid Beheshti's Journal of Legal Researches, Vol. 13&14.