تحلیل اخلاقی موارد انحلال اجاره در حقوق ایران و فرانسه
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامیبهروز نعمتی 1 , احمد شمس 2 * , محمود عرفانی 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد امارات متحده عربی، دبی
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
3 - دانشگاه تهران
کلید واژه: تحلیل اخلاقی, اجاره, انحلال اجاره, حقوق ایران, حقوق فرانسه,
چکیده مقاله :
بطورکلی به هر شکلی که موجبات عدم اعتبار یک قرارداد فراهم شود و ادامه آثار حقوقی آن متوقف گردد، عقد منحل محسوب می‌گردد؛ اعم از اینکه عقد لازم باشد یا جایز، تملیکی باشد یا عهدی، معوض باشد یا غیرمعوض و مربوط به اشخاص حقیقی باشد و یا حقوقی. در این میان، قرارداد اجاره به عنوان عقدی تملیکی و معوض، از جمله قراردادهایی به شمار می‌آید که آثار حقوقی انحلال بر آن بار می‌گردد. نوشتار حاضر با بهره‌مندی از روش کیفی که مبتنی بر گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه‌ای است، درصدد انجام مطالعه‌ای تطبیقی به منظور آگاهی از رویکرد قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران و فرانسه درخصوص موارد انحلال قرارداد اجاره می‌باشد. یافته‌های حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که از منظر این دو منبع حقوقی، از طریق اشکالی از انحلال شامل فسخ، بطلان و نیز پایان مدت اجاره، می‌توان توافق فی‌مابین موجر و مستأجر را بی‌اعتبار تلقی نمود و حکم به انحلال آن داد. همچنین، در حقوق مدني ايران عقد اجاره، عقدي تمليكي است بنابراين در هنگام انعقاد عقد بايد مقدار منفعت تمليك شده معلوم و معين باشد؛ بر خلاف نظام حقوقي فرانسه كه عقد اجاره را عهدي مي دانند، تعيين مدت به ميزان نامعلوم، امكان پذير نيست، در اين صورت عقد اجاره باطل مي باشد.
In general, any form which causes the invalidity of a contract and if its' continuing legal effects will be stopped, the contract is considered as dissolved. Whether the contract is necessary or permissible, owned or covenant, is exchanged or gratuitous and is related to real persons or legal entities. In this meanwhile, lease contracts as gratuitous and purchase contract considers as such contracts which the legal effects of dissolution returns to it. This article intends to carry out a comparative study to determine the approach of Islamic republic of Iran and France's Civil Code about the dissolution cases of the lease by utilizing a qualitative approach that is based on gathering information from library resources. Findings from this study indicated that from the perspective of legal sources, we can invalid the agreement between the landlord and tenant and order to its dissolution through some forms of dissolution, including termination, nullity and also the lease termination. Also, in the civil law of Iran, contract lease is a customary contract. Therefore, at the time of the conclusion of the contract, the value of the procured profits must be determined and specified; despite of the French legal system which considers the contract lease to be a covenant. It is not possible to determine the term indefinitely; in this case, the contract lease is null and void.
حقوق مدنی جمهوری اسلامی ایران
قانون مدنی فرانسه
احمدی‌فر،رسول(پائیز 1391)، تأثیر فسخ طاری بر عقداجاره، پژوهش‌نامه اندیشه‌های حقوقی، سال اول، شماره 3.
افریقی، جمال الدین()، لسان العرب، جلد چهارم
السنهوری، احمد عبدالرزاق(1380)، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید، ترجمه محمدحسین دانش کیاء، مهدی دادمرزی، انتشارات قم.
العین، جلد 6: ص 173.
امامي، سيدحسن، »حقوق مدني«، ج 1 و 2، تهران، انتشارات يلدا، 1393
انصاری، مسعود و محمد علی طاهری(1368)، دانشنامه حقوق خصوصی، تهران، انتشارات محراب فکر.
بروجردي عبده، محمد، »حقوق مدني«، تهران، انتشارات علمي، 1329
بنایی‌اسکویی، مجید (بهار1389)، مطالعه تطبیقی بطلان اجاره، پژوهش حقوق و سیاست، سال دوازدهم، شماره 28.
بهرامی، بهرام(1381)، عقد اجاره کاربردی، تهران، انتشارات بهنامی
جزیری، الفقه علی امذاهب الاربعه، جلد سوم
جعفری لنگرودی، محمد جعفر(1380)، حقوق مدنی، تهران، کتابخانه گنج دانش.
جعفري لنگرودي، محمد جعفر، مبسوط در ترمينولوژي حقوق. تهران: گنج دانش، 1378
جعفري لنگرودي، محمد جعفر، ترمينولوژي حقوق. تهران، گنج دانش، 1395
جعفري لنگرودي، محمد جعفر، دائره المعارف حقوق مدني و تجارت، تهران، انتشارات سپهر 1392
حیات علی، عباس(بی تا)،«بررسی وضعیت اجارة بدون مدت در حقوق مدنی ایران، مصر، فرانسه و فقه اسلامی»، مجله پژوهشی دانشگاه امام صادق (علیه السلام)، شماره10
حیاتی، علی عباس(بی تا)، انقضاء مدت اجاره و آثار آن در «حقوق مدنی ایران، مصر و فرانسه»، اندیشه صادق، سال دوم، شماره 3
رساله نوین امام خمینی، جلد دوم ـ فصل اجاره
شهیدی، سید مهدی(1381)، حقوق مدنی(سقوط تعهدات)، تهران، انتشارات مجد.
عدل ، مصطفي، حقوق مدني، قزوين،انتشارات بحرالعلوم، 1394
كاتوزيان، ناصر، معاملات معوض و عقود ملكي، تهران، انتشارات مدرس، 1391
كاتوزيان، ناصر، عقود معين، ج 1 و 3، تهران، انتشارات مدرس، 1394
كاتوزيان، ناصر، قواعد عمومي قراردادها، ج اول،تهران، انتشارات مدرس، 1393
کاتوزیان، ناصر(1374)، دوره عقود معین، تهران، انتشارات مدرس، 1394
لسان العرب، جلد اول
مشفقی، فرهاد و شریفیان، فرجاد(1381)، انگلیض فوداستودنتس آوپرایویت لو، ترجمه محمود رمضانی، تهران، انتشارات نسل نیکان.
نجفى گيلانی، ميرزا حبيب الله رشتى، آتاب الإجارة.