جایگاه حق سرگرمی در منظومه حقوق اخلاقی انسان از نگاه اسلام
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
سیدعبدالله میرخندان
1
(حوزه علمیه)
کلید واژه: سرگرمی, حق سرگرمی, حق اخلاقی, حقوق اخلاقی انسان, سبک زندگی.,
چکیده مقاله :
با پیشرفت فناوری و پدید آمدن سرگرمی‌های جدید و اهمیت یافتن سرگرمی در سبک زندگی انسان امروزی، سرگرمی به عنوان یک حق برای بشر و نه صرفاً یک فعالیت اختیاری مطرح شده است. اینکه سرگرمی از منظر اسلامی یک حق برای انسان محسوب می‌شود یا خیر و اینکه در صورت وجود این حق، جایگاه آن در منظومه حقوق اخلاقی انسان چیست، از اهمیت بسزایی برخوردار است. پژوهش حاضر، با روش توصیفی تحلیلی به دنبال روشن ساختن این جایگاه است. در این پژوهش، این نتایج حاصل شد که از منظر اسلامی، سرگرمی یک حق در منظومه حقوق اخلاقی انسان محسوب می‌شود و این حق، یک حق فطری و ازجمله حقوق طبیعی انسان است؛ بنابراین نیاز به سرگرمی یک نیاز توهمی و القایی نیست و ریشه در طبیعت انسان دارد و جایگاه آن تا جایی است که به مسئولیت‌های اساسی انسان، ازجمله مسئولیت‌های کاری، اجتماعی، خانوادگی، سیاسی و در رأس آن‌ها مسئولیت‌های دینی آسیب نزند و موجب تجدیدقوا برای این مسئولیت‌ها شود.
With the advancement of technology and the emergence of new entertainment and the importance of entertainment in today's human lifestyle, entertainment has been proposed as a human right and not just an optional activity. Whether or not entertainment is considered a human right from an Islamic point of view, and if this right exists, what is its position in the system of human moral rights, is of great importance. The leading research with descriptive analytical method seeks to clarify this position. In this research, we came to the conclusion that from the Islamic point of view, entertainment is considered a right in the system of human moral rights, and this right is an innate right and one of the natural rights of man. Therefore, the need for entertainment is not an illusory and induced need and it is rooted in human nature and its place is to the extent that it does not harm the basic human responsibilities, including work, social, family, political responsibilities, and above all religious responsibilities, and causes rejuvenation for be these responsibilities.
قرآن کریم.
ابن‌بابویه، محمد بن علی، (1362)، الخصال، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن‌بابویه، محمد بن علی، (1403)، معانی الأخبار، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن‌بابویه، محمد بن علی، (1413)، من لایحضره الفقیه، (علی‌اکبر غفاری، مصحح) قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن‌شعبه حرانی، حسن بن علی، (1404)، تحف العقول، (علی‌اکبر غفاری، مصحح) قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
الامام الرضا، علی بن موسی، (1406)، فقه الرضا، مشهد: موسسه آل البیت (ع).
باهنر، ناصر و شرف‌الدین، سید حسین، (تابستان 1391)، «تکاپوی نظری برای کشف مواضع هنجاری اسلام درباره سرگرمی»، معرفت فلسفی، شماره 36، ص ۱۵۷ – ۱۹۴.
پارساپور، محمدباقر، (1381، پاییز و زمستان)، «نظریه حقوق طبیعی»، پژوهشهای فلسفی کلامی، ص 141-151.
جمعی از پژوهشگران، (1387)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی.
دومازدیه، ژوفر، (1352)، «زمان فراغت از دیدگاه تاریخی و جامعهشناسانه»، (م. آدینه، مترجم) فرهنگ و زندگی، ص 12-23.
ذکایی، محمدسعید، (1391)، فراغت، مصرف و جامعه؛ گفتارهای انتقادی، تهران: انتشارات تیسا.
شهروزی، فرحناز، (1385)، «آموزه‌های تربیتی پیامبر اسلام»، کیهان فرهنگی، شماره 245، صص ۶۰ – ۶۳.
شهیدی، هاشم، (1387، تابستان)، «بررسی تأثیر ویژگیهای خانوادگی بر چگونگی گذران اوقات فراغت فرزندان در کویهای سازمانی»، مدیریت نظامی، ص 35-102.
عبادی، شیرین، (1378، آبان)، «کنوانسیون حقوق کودک و حقوق کودکان در ایران»، آزما، ص 12-13.
عمید، حسن، (1389)، فرهنگ عمید، تهران: اشجع با همکاری میکائیل.
کوک، سارا، (1387، تیر)، «حقوق بشر آمریکا در آینه اعلامیه جهانی حقوق بشر»، سیاحت غرب، ص 74-78.
محمودی، عبدالحسین، (1389)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی، بابل: موج اندیشه.
مجلسی، محمدباقر، (1403)، بحارالانوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مطهری، مرتضی، (بدون تاریخ)، مجموعه آثار شهید مطهری، تهران: انتشارت صدرا.
معین، محمد، (1360)، فرهنگ فارسی معین، (جلد اول)، تهران: انتشارت امیرکبیر.
میرخندان، سید حمید، (1392)، مطالعات دینی فیلم، تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
Smelser, Neil & Baltes, Paul, (2001) International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, Elsevier Science.
Bruce, Steve & Yearley, Steve, (2006) The SAGE Dictionary of Sociology, SAGE Publications, London.
Darity, William, (2008) editor in chief, International Encyclopedia of the Social Sciences, 2nd edition, Macmillan Reference USA, Farmington Hills.
Surdam, David George, (2015) Century of the Leisured MassesCentury of the Leisured Masses Entertainment and the Transformation of Twentieth-Century America, Oxford University Press, New York.