بررسي و بازخواني ديدگاه خواجه نصیر الدین طوسی درباره عدالت
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
مهدی محمدخانی
1
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان )
مهدی دهباشی
2
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان )
سید حسین واعظی
3
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان)
کلید واژه: عدالت, اسلام, خواجه نصیرالدین طوسی, ناموس الهي,
چکیده مقاله :
تحليل و بررسي مفهوم بنيادين عدالت در انديشه هر انديشمندي از اهميت بسزايي برخوردار است. خواجه نصيرالدين طوسي يكي از انديشمنداني است كه درباره مساله عدالت سخنان گرانبهايي را بر زبان رانده و آثار سترگي را به رشته تحرير در آورده است. خواجه با رویکردي تلفيقي از اندیشه‌های فلاسفه یونان (آراء افلاطون و ارسطو) و آموزه‌های فلسفي و كلامي، توانسته است با ابزار عقل و نقل، ابعاد مغفول مانده کلامي‌عدالت را روشن و رویکرد اسلام به مقوله عدالت را به درستی تبیین نماید. او با بهره‌مندي از اين روش، میان عدالت و دیگر بخش‌های حکمت عملی اسلام، انسجام و هماهنگی ايجاد نموده است.در این پژوهش تلاش شده است تا به شیوه تحلیلی- توصیفی با رجوع به آثار به جا مانده از خواجه به ویژه کتاب اخلاق ناصری جایگاه عدالت در منظومه فکری خواجه تبیین گردد.
Analyzing the fundamental concept of justice has special situation and great importance in the mind of any philosopher. Nasir al-din is one of the great philosophers who has precious words and has written great works about justice. By using an integrated approach of the ideas of the Greek philosophers (Plato and Aristotle votes) and philosophical and theological teachings and by wisdom and theology tools, Nasir al-din could make clear the neglected theological dimensions of justice and explain Islam's approach to the issue of justice. By benefiting from this method, he has created coordination among justice and other parts of practical wisdom of Islam. In this study, by referring to Nasir-al-din’s works especially Akhlaq-i-Nasri, it has tried to explain the statue of justice in Nasir al-din’s intellectual framework in an analytical-descriptive method.
1. ابن منظور، محمد بن مكرم، (1410 ق) لسان العرب، بیروت لبنان، انتشارات دارالفکر.
2. امين، حسن، (1382)، اسماعيليان و مغول و خواجه نصير الدين طوسي، قم، دايره المعارف فقه اسلامي، چاپ اول.
3. حلبی، علی اصغر، (1372)، تاریخ اندیشه‌های سیاسی در ایران و جهان اسلامی، تهران، انتشارات بهبهانی، چاپ اول.
4. خواديان دامغاني، (1382.)، رمضان، سيماي عدالت در قرآن و حديث، تهران، لوح محفوظ، چاپ اول.
5. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1362)، مفردات الفاظ القرآن، بی‌جا: کتابفروشی مرتضوی، چاپ دوم.
6. سيد رضي، نهج البلاغه، (1388)، ترجمه محمد دشتی، تهران، انتشارات وجدانی.
7. ليثى واسطى، على بن محمد، (1376)، عيون الحكم و المواعظ(لليثي)، محقق / مصحح: حسنى بيرجندى، حسين، قم، دار الحديث، چاپ اول.
8. مدرسی زنجانی، محمد، (1363)، سرگذشت و عقاید فلسفی طوسی، تهران انتشارات امیر کبیر.
9. معین، محمد، (1362)فرهنگ فارسی معین، تهران، مؤسسه امیرکبیر.
10. نصيرالدين طوسي، محمدبن محمد، (1339)، اخلاق محتشمی و سه رساله دیگر او، دیباچه و مقدمه و تصحیح محمد تقی دانش پژوه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
11. نصيرالدين طوسي، محمدبن محمد، (1413ق)، اخلاق ناصري، تهران، انتشارات علميه اسلاميه، چاپ اول.
12. نعمه، عبدالله، (1367)، فلاسفه شیعه، سید جعفر غضبان، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی