دین اسلام بر مبنای کتاب آسمانی قرآن و سیره معصومین(ع)، جهان بینی کامل و جامع الهی-اسلامی را برای بشر به ارمغان آورده است و از انسانها میخواهد که برای رسیدن به غایت حیات خویش، در تمام روابط چه با خود، با خدا، با دیگران و با طبیعت اخلاقی زندگی کنند و در قرآن به کسانی که چکیده کامل
دین اسلام بر مبنای کتاب آسمانی قرآن و سیره معصومین(ع)، جهان بینی کامل و جامع الهی-اسلامی را برای بشر به ارمغان آورده است و از انسانها میخواهد که برای رسیدن به غایت حیات خویش، در تمام روابط چه با خود، با خدا، با دیگران و با طبیعت اخلاقی زندگی کنند و در قرآن به کسانی که در این مناسبات مومن بوده و عمل صالح انجام دهند وعدهی حیات طیبه داده شده است.
دغدغهی ما در این مقاله این است که بر مبنای آیات قرآن، اعمال صالحی که انسان مومن در ارتباط با طبیعت باید انجام دهد تا به حیات اصیل و حقیقیِ ورای حیات دنیوی دست یابد، چیست؟
سخن این است که در مقابل این نگاه الهی به حیات و در بحث ما حیات طبیعت، جهان بینی مادی قرار دارد که بالاترین نوع نگاهی که به جهان هستی و به خصوص طبیعت پیدا کرده نگاه اومانیستی بر مدار خواستهای خودخواهانهی انسان بوده است و در نتیجه اعمال ضالّه و ظلم گونه ای نسبت به حیات طبیعت که خداوند آن را گاهواره ای برای رسیدن به غایت کمالش قرار داده انجام داده است؛ در نتیجه استنباط و تبیین اخلاق قرآنی در جهت حفظ طبیعت اولا: باطل کنندهی آن نوع نگاه مادی خواهد بود ثانیا: در صورت توجه به انجام رفتارهای قرآنی رفتارهای نامطلوب اصلاح خواهد شد ثالثا: جامعیت دین اسلام را برای زندگی راستین بشر ثابت خواهد کرد.
پرونده مقاله
این پژوهش با هدف کاوش پدیدارشناختی فهم دانشجویان دکتری دانشگاه شیراز از اخلاق پژوهش انجام گرفته است و از طریق مصاحبه عمیق با 8 نفر، دادههای مورد نظر جهت تحلیل جمعآوری گردید. دادهها با روش پدیدارشناسی تفسیری تحلیل و در اولین مرحله هفت زیر تم پیرامون موضوع مقاله حاضر ا چکیده کامل
این پژوهش با هدف کاوش پدیدارشناختی فهم دانشجویان دکتری دانشگاه شیراز از اخلاق پژوهش انجام گرفته است و از طریق مصاحبه عمیق با 8 نفر، دادههای مورد نظر جهت تحلیل جمعآوری گردید. دادهها با روش پدیدارشناسی تفسیری تحلیل و در اولین مرحله هفت زیر تم پیرامون موضوع مقاله حاضر استخراج گردید. در ادامه هفت زیر تم اولیه توسط محقق در دو تم اصلی: باز اندیشی در مفاهیم و برجستهسازی تعدد موقعیتها مفهومسازی شد. در نهایت استثناییسازی موقعیت، به عنوان مفهوم مرکزی تجربه زیسته مشارکتکنندگان در مواجهه با شرایط متعارض اخلاقی که شیوه داوری اخلاقی آنها را تعیین میکند کشف شد. بنابراین افراد با رجوع به معانی مطلوب خود از مفاهیم و انتخاب گزینشی از موقعیتهای چندگانهای که با آن مواجه میشوند، تفسیری خاص و استثنایی از انجام رساله انجام میدهند. این شیوه تفسیر، آنها را یاری میرساند تا به مدیریت تعارضات و داوری اخلاقی بپردازند.
پرونده مقاله
مسکویه تحت تأثیر حکیمان یونانی فضایل را در گام نخست به چهار دسته – حکمت، عفت، شجاعت و عدالت – تقسیم می کند و از آن ها به عنوان فضایل رئیسه یاد می کند.
او بر این باور است که حکمت فضیلت قوه ناطقه است و در سایه آن انسان به شناخت امور الهی و انسانی می پردازد و عفت فضیلت قو چکیده کامل
مسکویه تحت تأثیر حکیمان یونانی فضایل را در گام نخست به چهار دسته – حکمت، عفت، شجاعت و عدالت – تقسیم می کند و از آن ها به عنوان فضایل رئیسه یاد می کند.
او بر این باور است که حکمت فضیلت قوه ناطقه است و در سایه آن انسان به شناخت امور الهی و انسانی می پردازد و عفت فضیلت قوه شهوانی است و در صورت اتصاف انسان بدین فضیلت، او بر این قوه استیلا می یابد و تمایلات شهوانی خویش را بر اساس رأی و فکر صائب بکار می گیرد و از اسارت شهوات آزاد میگردد.
از دیدگاه مسکویه شجاعت، فضیلت قوه غضبیه نفس انسان است، در صورتی که این قوه تحت سیطره قوه عاقله باشد انسان به فضیلت شجاعت متصف می گردد، و از مبادرت ورزیدن به امور مهیب و خوفناک هراسی به خود راه نمی دهد.
آخرین فضیلت رئیسه و بنیادی از دیدگاه مسکویه، عدالت است. او یادآور می شود، در صورتی انسانی بدین فضیلت متصف می گردد، که واجد سه فضیلت بنیادی پیش گفته گردد. و در مجموع، دو قوه غضبیه و شهویه مطیع و منقاد قوه ناطقه گردند. با اندک تأمل در مطالب پیش گفته درمی یابیم که ترابط وثیق و مستحکمی میان فضایل بنیادی و قوای نفس برقرار است. حکمت ناشی از قوه ناطقه، عفت و شجاعت از سازگاری مثبت میان این قوای سه گانه نفس ایجاد میگردد
پرونده مقاله
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی بین مؤلفه های فضیلت اخلاقی صبر و اهمال کاری تحصیلی با واسطه گری مؤلفه های هدف گرایی در دانشجویان بود. بدین منظور260 دانشجو (150 پسر و 110 دختر) دانشگاه شیراز با استفاده از نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و به مقیاس صبر، مقیاس هدف-گرا چکیده کامل
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی بین مؤلفه های فضیلت اخلاقی صبر و اهمال کاری تحصیلی با واسطه گری مؤلفه های هدف گرایی در دانشجویان بود. بدین منظور260 دانشجو (150 پسر و 110 دختر) دانشگاه شیراز با استفاده از نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و به مقیاس صبر، مقیاس هدف-گرایی و مقیاس اهمال کاری تحصیلی پاسخ دادند. پایایی ابزارهای پژوهش به وسیله ی ضریب آلفای کرونباخ و روایی آن ها به وسیله همبستگی درونی تعیین شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل مسیر در مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که از بین مؤلفههای صبر، مؤلفههای شکیبایی، متعالی شدن، رضایت و استقامت پیش بینی کننده منفی اهمال کاری تحصیلی بوده است. علاوه بر این هدف یادگیری در رابطه بین مؤلفههای صبر و اهمال کاری تحصیلی نقش واسطه ای را ایفا کرد. بر اساس نتایج این پژوهش و با توجه به این که صبر پیش بینی کننده منفی اهمال کاری تحصیلی میباشد، بنابر این پیشنهاد میشود، برای کاهش اهمال کاری تحصیلی دانشجویان برگزاری کارگاه های آموزش صبر مورد توجه قرار گیرد
پرونده مقاله
هدف پژوهش حاضر، تبیین نقش مؤلفه های هوای نفس(بغی، عدوان، شهوت و طغیان)، در فتنه های عصر امام علی(ع) است. عصر امام علی(ع) شاهد مردماني بود كه بر اساس عقل سليم تصميم نمیگرفتند، بلکه بر اساس امیال و هواهای نفسانی عمل میکردند. تمایلات نفسانی به چهار صورت: «بغی، عدوان، شهو چکیده کامل
هدف پژوهش حاضر، تبیین نقش مؤلفه های هوای نفس(بغی، عدوان، شهوت و طغیان)، در فتنه های عصر امام علی(ع) است. عصر امام علی(ع) شاهد مردماني بود كه بر اساس عقل سليم تصميم نمیگرفتند، بلکه بر اساس امیال و هواهای نفسانی عمل میکردند. تمایلات نفسانی به چهار صورت: «بغی، عدوان، شهوت و طغیان» در ايجاد فتنههای عهد امام علی(ع) نقش ایفاء نمودند. «بغی» و ظلمهای هواپرستانه ی اهل جمل، صفين و نهروان، سه فتنه ی پىدرپى را پدید آورد. دستهای از روی حسادت و گروهی به خاطر هلاكت نزدیکان خويش توسط امام علی(ع)، در جنگهاي بدر و احد و... به دشمنی با ایشان پرداختند تا «عدوان»، صورت دیگر هوای نفس نیز در قالب كينهها بروز پیدا نماید. «تمایلات شهوانی» نیز در شکلگیری فتنههای آن روزگار تأثیر بسزائی داشت، اشتیاق فتنهگران به مال و ثروت که ستون شهوات است، پایه ی اساسی فتنههای عصر حضرت(ع) بود. از سوی دیگر، نافرمانی از حجت و نماینده ی خداوند در میان بندگان مصداق «طغیان» است، که مردم پس از رحلت رسول خدا(ص) با گستاخى و وقاحت تمام، مرتکب آن گشتند و فتنهها خلق کردند. روش این تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات، به صورت کتابخانهای با مراجعه به منابع اصلی و نیز نرمافزارهای موجود در قالب پروندههای علمی به صورت ثبت اطلاعات در فیشهای تحقیقی میباشد
پرونده مقاله
رابطه "سیاست" و "سعادت" از جمله مسائلی است که از دیر باز کانون توجه متفکران اخلاق اجتماعی قرار گرفته است. بررسی و مقایسه آراء دو متفکر بزرگ در این زمینه- یکی از یونان باستان و دیگری از حکمای اسلامی حائز اهمیت است. پژوهش حاضر کوشیده است به روش تحلیلی - تطبیقی به تبیین چگ چکیده کامل
رابطه "سیاست" و "سعادت" از جمله مسائلی است که از دیر باز کانون توجه متفکران اخلاق اجتماعی قرار گرفته است. بررسی و مقایسه آراء دو متفکر بزرگ در این زمینه- یکی از یونان باستان و دیگری از حکمای اسلامی حائز اهمیت است. پژوهش حاضر کوشیده است به روش تحلیلی - تطبیقی به تبیین چگونگی رابطه این دو موضوع و وجوه اشتراک و افتراق آراء ایشان در این زمینه بپردازد. هم ارسطو و هم ابن مسکویه، غایت سیاست و جامعه سیاسی را دستیابی به سعادت میدانند و مولفههای دستیابی به جامعه مطلوب سیاسی را همان عناصر وصول به سعادت مطرح می کنند. با توجه به تأثیر آراء ارسطو بر اندیشه های ابن مسکویه، تفاوت در جهان بینی این دو متفکر، تفاوت در برخی مباحث را موجب شده است. ارسطو معیار مطلوب بودن جامعه سیاسی و وصول به سعادت را زندگی بر طبق فضیلت می داند. اما با توجه به جهان بینی توحیدی ابن مسکویه، او شریعت را عنصر لاینفک سیاست می داند و بهترین نوع سیاست را سیاست الهی معرفی میکند.
پرونده مقاله
پژوهش حاضر درجهت حل معضل ناآرامی و اضطراب انسان معاصر، با تکیه بر آرای افلاطون، نشان میدهد، ازجمله راههای تحقق آرامش نفس، پایبندیِ آدمی به فضايل و در رأس آنها خویشتنداری است. افلاطون پس از ترسیم منزلت انسان در هستی به عنوان موجودی بهرهمند از قوهی عاقله و مستقر در چکیده کامل
پژوهش حاضر درجهت حل معضل ناآرامی و اضطراب انسان معاصر، با تکیه بر آرای افلاطون، نشان میدهد، ازجمله راههای تحقق آرامش نفس، پایبندیِ آدمی به فضايل و در رأس آنها خویشتنداری است. افلاطون پس از ترسیم منزلت انسان در هستی به عنوان موجودی بهرهمند از قوهی عاقله و مستقر در شبکهی خویشاوندی مثل، به تحلیل و نقد درک عامیانهی خویشتنداری پرداخته و آن را بازاندیشی میکند. به زعم او، برداشت عامه از مفهوم خویشتنداری در معنای مالکیت فرد بر نفس خویش، ضمن تناقض ذاتی و کارکرد صرفاً شخصی آن، به استتار عملکرد واقعی عقل میانجامد؛ زیرا خویشتنداری همان نظاممندی و هارمونی نفس است که در نتیجهی حاکمیت عقل بر قوای محکوم نفس حاصل شده و بدین وسیله فرد را به ثبات نفس و نوعی مصونیت و استقامت دربرابر انواع هیجانات سوق داده، آرامش او را تأمین میکند. ازاینرو به زعم افلاطون، آرامش آدمی بر امری درونی استوار است و همواره در نظم حاکم بر نفس تعیّن مییابد. براین اساس میتوان گفت، مهمترین عامل ناآرامی انسان معاصر، بحران معرفتی او از خود و نیروی درونی خویش است؛ فلذا برای حل این بحران، باید ماهیت الهی نفس و نظم حاکم بر آن را به او یادآوری کرد؛ امری که در فلسفهی افلاطون در فضیلت خویشتنداری، صورتبندی میشود
پرونده مقاله
این مقاله با تبیین جامعه شناختی، به بررسی بنیانهای گفتگو در اندیشه امام خمینی(ره) ، با استفاده از روش اسنادی وتحلیل محتوی متون وتاکیدبرادبیات نظری تحقیق برگرفته ازآیات قرآن وتئوری رهبری فرهمندانه ماکس وبر و تئوری انقلاب کرین برینتون میپردازد. دربخش اسنادی از اغلب آثا چکیده کامل
این مقاله با تبیین جامعه شناختی، به بررسی بنیانهای گفتگو در اندیشه امام خمینی(ره) ، با استفاده از روش اسنادی وتحلیل محتوی متون وتاکیدبرادبیات نظری تحقیق برگرفته ازآیات قرآن وتئوری رهبری فرهمندانه ماکس وبر و تئوری انقلاب کرین برینتون میپردازد. دربخش اسنادی از اغلب آثار امام خمینی (ره) فیش برداری شده است.عظمت امام این است که اصالت فکرش را در آثارش بتوانیم نشان دهیم ، بنابراین، توجه به اندیشه امام بیشترازگذشته ضروری است .امام با اخلاق و منش متعالی خود توانست، نظم فکری را به نظم اجتماعی با ساختاری جدید تبدیل کند و با تحلیل انتقادی گفتمانهای قبلی آنها را به چالش کشید. پس میتوان گفت امام با تأسی از روش انبیاء به گفتگو میپرداخته واز گفتگو بیشتر در تبیین واصلاح واشاعه استفاده نموده است، که البته در صورت عدم نتیجه به قیام وجنگ میپرداخت. امام با رویکرد تعاملی خود، اندیشههای یکسویه وجانبدارانه را به موزههای تاریخ اندیشه سپرد.ایشان درتعاملات دیپلماتیک با توجه به اصول اخلاقی ومصلحت جامعه ودفع مفاسد به تدبیر امور میپرداختند، پس در تحلیل اندیشه هایشان بایستی به این اصول ثابت تفکرشان توجه نمود. طرح اندیشه مذهبی واخلاقی در جهان وجهانی شدن اسلام، آگاهی بخشی، تمایز اسلام واقعی از اسلام آمریکایی، توجه خاص به نیروی انسانی، کاربست مفاهیم برمبنای اسلام، رعایت احترام متقابل و رعایت عدالت بین دولتها، مصلحت اندیشی، تعمق وواقع بینی، خلق باوری، آینده پژوهی مبانی گفتگواو را تشکیل میدهند.
پرونده مقاله
با توجه به اهمیت خلاقیت و نوآوری برای بقا سازمان در دنیای امروزی، پژوهشهای متعددی در زمینه عوامل ایجاد کننده خلاقیت و نوآوری صورت گرفته اما تحقیقات بسیار کمی در زمینه تاثیر جو اخلاقی بر خلاقیت و نوآوری صورت گرفته است. اين پژوهش درصدد است با معرفي مفاهيمی چون جو اخلاقی، چکیده کامل
با توجه به اهمیت خلاقیت و نوآوری برای بقا سازمان در دنیای امروزی، پژوهشهای متعددی در زمینه عوامل ایجاد کننده خلاقیت و نوآوری صورت گرفته اما تحقیقات بسیار کمی در زمینه تاثیر جو اخلاقی بر خلاقیت و نوآوری صورت گرفته است. اين پژوهش درصدد است با معرفي مفاهيمی چون جو اخلاقی، خلاقیت و نوآوری به بررسي رابطه ميان اين مفاهيم و نحوه تاثيرگذاري آنها بپردازد.
پژوهش حاضر از لحاظ هدف، كاربردي و از نظر نحوه گردآوري دادهها مشابه تحقیقات توصیفی-همبستگی است. جامعه مورد نظر، كاركنان بانك ملي مشهد بوده و داده هاي مورد استفاده از کارکنان بانک ملی جمع آوري شده است. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه 9 سوالی خلاقیت، پرسشنامه 8 سوالی نوآوری و پرسشنامه 8 سوالی جواخلاقی بودند. جهت تحلیل یافتهها و تایید الگوی پژوهش از الگوسازی معادلات ساختاری بهره گرفته شده است.
نتيجه پژوهش گوياي آن است كه جو اخلاقي به صورت مثبت و معني داري بر خلاقیت و نوآوري تأثيرگذار بوده اما متغیر میانجی بر شدت این رابطه تاثیر نداشته است.
با توجه به یافتهها میتوان نتیجه گرفت که تاثیر مستقیم جو اخلاقی بر نوآوری بیشتر از تاثیر جو اخلاقی بر نوآوری از طریق متغیر میانجی خلاقیت است.
پرونده مقاله
تحليل و بررسي مفهوم بنيادين عدالت در انديشه هر انديشمندي از اهميت بسزايي برخوردار است. خواجه نصيرالدين طوسي يكي از انديشمنداني است كه درباره مساله عدالت سخنان گرانبهايي را بر زبان رانده و آثار سترگي را به رشته تحرير در آورده است. خواجه با رویکردي تلفيقي از اندیشههای فل چکیده کامل
تحليل و بررسي مفهوم بنيادين عدالت در انديشه هر انديشمندي از اهميت بسزايي برخوردار است. خواجه نصيرالدين طوسي يكي از انديشمنداني است كه درباره مساله عدالت سخنان گرانبهايي را بر زبان رانده و آثار سترگي را به رشته تحرير در آورده است. خواجه با رویکردي تلفيقي از اندیشههای فلاسفه یونان (آراء افلاطون و ارسطو) و آموزههای فلسفي و كلامي، توانسته است با ابزار عقل و نقل، ابعاد مغفول مانده کلاميعدالت را روشن و رویکرد اسلام به مقوله عدالت را به درستی تبیین نماید. او با بهرهمندي از اين روش، میان عدالت و دیگر بخشهای حکمت عملی اسلام، انسجام و هماهنگی ايجاد نموده است.در این پژوهش تلاش شده است تا به شیوه تحلیلی- توصیفی با رجوع به آثار به جا مانده از خواجه به ویژه کتاب اخلاق ناصری جایگاه عدالت در منظومه فکری خواجه تبیین گردد.
پرونده مقاله
نژادپرستی در معنای فراگیر خود به معنای برتری برخی انسانها بر برخی دیگر به واسطۀ نوع نژاد آنهاست. موضوع نژادپرستی در علوم مختلفی از جمله سیاست، جامعهشناسی، حقوق، روانشناسی و به ویژه علم اخلاق مورد توجه قرار گرفته است. در برخی سیستمهای اخلاقی، همچُون دستگاه فلسفۀ اخل چکیده کامل
نژادپرستی در معنای فراگیر خود به معنای برتری برخی انسانها بر برخی دیگر به واسطۀ نوع نژاد آنهاست. موضوع نژادپرستی در علوم مختلفی از جمله سیاست، جامعهشناسی، حقوق، روانشناسی و به ویژه علم اخلاق مورد توجه قرار گرفته است. در برخی سیستمهای اخلاقی، همچُون دستگاه فلسفۀ اخلاق کانت، موضوع نژادپرستی، همانندِ بسیاری از موضوعات موردیِ دیگری، مورد توجه خاص قرار نگرفته است. اما این امر بدین معنا نیست که نتوان بر اساس آن سیستم، نژادپرستی را بررسی کرد.
در این نوشتار سعی بر آن است تا بر اساس دستگاه اخلاقی کانت و با شرح و توضیح سه تنسیق مشهور او از امر مطلق، به استخراج و استنتاج نظر کانت در باب بحث نژادپرستی پرداخته شود. در فرجامین تحقیق، این نتیجه رُخ خواهد نمود که کانت، بر اساس دستگاه اخلاقی خود، نمیتواند نژادپرستی را موجّه بداند. در نظر کانت، فضیلت اخلاقی عبارت است از ادای تکلیف یا فعل مطابق تکلیف، که این امر نمیتواند ارتباطی با نوع نژاد فاعلِ فعل داشته باشد. این امر در حالی است که برخی، پارهای از نظرات او، از جمله امر مطلق متعیّن، را موجب بروز عقاید نژادپرستانه میدانند.
پرونده مقاله
شناخت انسان و تاثیر آن بر نگرش اخلاقی یکی از مسائل مهم در فلسفه است. انسان شناسی تکاملی به عنوان یکی از محصولات عصر جدید با بن بست چاره ناپذیری در حوزه اخلاق مواجه است به نحوی که امکان هر نوع سازش منطقی میان آن و خدا گرایی توحیدی را منتفی می سازد. ابعاد مختلفی را می توا چکیده کامل
شناخت انسان و تاثیر آن بر نگرش اخلاقی یکی از مسائل مهم در فلسفه است. انسان شناسی تکاملی به عنوان یکی از محصولات عصر جدید با بن بست چاره ناپذیری در حوزه اخلاق مواجه است به نحوی که امکان هر نوع سازش منطقی میان آن و خدا گرایی توحیدی را منتفی می سازد. ابعاد مختلفی را می توان محور تضاد میان انسان شناسی تکاملی و اخلاق نشان داد. تحقیق حاضر محدود به قانون طلایی خواهد بود و هدف نویسنده نشان دادن ناسازگاری موجود میان انسان شناس تکاملی و قانون طلایی است. بر اساس این قانون " برای دیگران همان را باید دوست داشت که برای خود دوست داریم". تبدیل قانون طلایی به یک قانون غیر قابل دفاع و نگرش ساده لوحانه که صرفا منفعت فردی در آن توصیه میگردد از عمدهترین بحرانی است که انسان شناسی تکاملی به لحاظ اخلاقی به همراه دارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و تمسک به تبیین علی به معنای کشف روابط علی بین احکام و گزارههای مورد بررسی انجام میشود.
پرونده مقاله