کرامت ذاتی و پاسداشت شخصیت انسانی در بستر اساسی سازی حقوق مسئولیت مدنی
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامیامیر نجفی قامت 1 , ابراهیم شعاریان 2 * , حسن پاشازاده 3
1 - حقوق
2 - استاد حقوق خصوصی دانشگاه تبریز
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز
کلید واژه: اساسی سازی, حقوق مسئوليت مدنی, تاثير افقی, حقوق بنيادين,
چکیده مقاله :
فرآيند اساسي سازی حقوق خصوصی، که حاصل تحولات تاريخی، سياسی و توسعه مفهوم حقوق بشر در نيمه دوم قرن بیستم می باشد، به معنای استناد به حقوق اساسی تضمين‌شده در روابط افقی افراد و تابعان حقوق خصوصی است. نفوذ حقوق بنيادين بشری بر حقوق مسئوليت مدنی ضمن مشروعيت بخشی به قواعد سنتی، زمينه را برای توسعه يا بازتعريف برخي مفاهيم و نهايتاً كارآمدي حقوق مسئوليت مدني فراهم می‌آورد. هدف اين تحقيق بررسی آثار و نتايج اساسی سازی در حوزه حقوق مسئوليت مدنی به روش توصيفی تحليلی است. به اجمال مي توان گفت به دليل وجود مصاديق مشترک بين مفاهيمی چون حقوق مربوط به شخصيت و حقوق بنيادين، مانند کرامت ذاتی بشر، حق بر سلامت، خود مختاری و استقلال فردی، حق برشهرت و اعتبار و ضرورت حفظ حريم خصوصی که ريشه در فرديت انسان دارند، اين رابطه دو سويه بوده و نسبت به رابطه ديگر شاخه های حقوق خصوصی با حقوق بنيادين، به مراتب عميق‌تر است ضمن اينکه يک نوع هم‌پوشانی بين اين دو وجود دارد. وضع قوانين بر اساس كرامت ذاتي بشر و ارزش هاي هنجاري، تفسير قوانين موجود بر مبناي عدل و انصاف، حمايت از حقوق و منافع مشروع، بازتعريف مفهوم تقصير، جبران كامل خسارات و توسعه خسارات قابل مطالبه، از جمله‌آثار اساسي‌سازي در اين شاخه از حقوق خصوصي است.
The process of fundamentalization of private law, which is the result of historical and political developments and the development of the concept of human rights in the second half of the twentieth century, means invoking the fundamental rights guaranteed in the horizontal relations between individuals and subjects of private law. The Influence of Fundamental Human Rights on Civil Liability Rights, while legitimizing traditional rules, provides the basis for the development or redefinition of certain concepts and, ultimately, the effectiveness of civil liability rights. The purpose of this study is to investigate the effects and results of fundamentalism in the field of civil law and responsibility by descriptive-analytical method. In short, due to the common examples between concepts such as rights related to personality and fundamental rights, such as human inherent dignity, the right to health, autonomy and individual independence, the right to reputation and the need for privacy rooted in individuality. They have human beings, this relationship is two-way and it is much deeper than the relationship between other branches of private law and fundamental law, while there is a kind of overlap between the two. Legislation based on inherent human dignity and normative values, interpretation of existing laws based on justice and fairness, protection of legitimate rights and interests, redefining the concept of fault, full compensation and development of claimable damages, including the fundamental effects of this branch of law. It is private.
اسدی، عباس، پارساپور، محمدباقر، شهبازی نيا، مرتضی، بادينی، حسن، نظریه تاثير حقوق اساسی بر حقوق قراردادها و جايگاه آن در حقوق ايران، پژوهش¬های حقوق تطبيقی، دوره 21، شماره 2، (1396).
انصاری، باقر، مسئوليت مدنی ناشی از نقض حقوق مربوط به شخصيت در رسانه¬ها؛ مجله علمی- پژوهشی حقوق خصوصی، دوره نهم، شماره دوم، (1391).
ايکاوچ، برنهارد، رضائی، علی، "گروه اروپائی حقوق مسووليت مدنی" و "اصول حقوق مسووليت مدنی"، ماهنامه کانون، شماره¬های 138 و 139، (1393).
بادينی، حسن، هدف مسئوليت مدنی، مجله دانشکده حقوق و علوم سياسی، دانشگاه تهران، شماره66، (1383).
بادينی، حسن، مسئوليت مدنی ناشی از نقض حقوق معنوی مربوطه به شخصيت و حقوق بشر، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سياسی، دوره 44، شماره 91، (1391).
جعفري، فيض الله، مختاری، مهرناز، مطالعه تطبيقی ماهيت حقوق تصويری ستارگان در تبليغات تجاری، مجله مطالعات حقوق تطبيقی، دوره 7، شماره 2، (1395).
دياني، عبدالرسول، تقي زاده، ابراهيم، باديني، حسن، شريفي، عليرضا، اعمال حقوق بشر در روابط خصوصي، دوفصلنامه علمي- پژوهشي دانش حقوق مدني، سال دوم، شماره دوم، (1392).
شريفی، عليرضا، مسئولیت مدنی ناشی از نقض حقوق بشر، چاپ اول، (تهران: نشر جنگل، 1393).
شهبازي، حشمت اله، تقي زاده، ابراهيم، شهبازي نيا، مرتضي، حقوق بشر در حقوق خصوصی، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصي، سال پنجم، شماره نوزدهم، (1396).
طهماسبي، علي، (1391)، فزون خواهي حق¬هاي اساسي: درآمدي بر اساسي‌سازي حقوق خصوصی، پژوهش¬هاي حقوق تطبيقي دوره 16، شماره 3، (1391).
کاتوزيان، ناصر، تحول مفهوم تقصير در حقوق مسئوليت مدنی، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سياسی، دانشگاه تهران، دوره39، شماره 1، (1388).
گرجي، علي اكبر، مبنا و مفهوم حقوق بنيادين، نشريه حقوق اساسی، سال دوم، شماره دوم، (1383).
محمدزاده، مسلم، تن آدمي شريف است به جان آدميت؟! پرتوهائي از كرامت انساني در حقوق خصوصي، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصي، دوره 45، شماره 2، (1394).
مولائي، يوسف، "مطالعه تاثير حقوق بنيادين بر حقوق قراردادها" دانشكده حقوق و علوم سياسي واحد علوم و تحقيقات آذربايجان شرقي رساله دكتري، (1394).
مولائي، يوسف، مباني نظري اعمال حقوق بنيادين در حقوق قراردادها، مجله مطالعات حقوق تطبيقي، دوره 9، شماره 1، (1397).
مولائي، يوسف، شعاريان، ابراهيم، نفوذ حقوق بشر در حقوق قراردادها در پرتو رويه قضائي اروپائي، فصلنامه پژوهش حقوق عمومي، سال پانزدهم، شماره 42، (1393).
Aharon Barak,”Constitutional Human Rights and private law”, yale law school legal scholar ship Repository, (1996).
Antonina, Bakardjieva Engelbrekt and joakim Nergelius, New Directions in comparative law, Edward Elgar publishing, Inc, (2009).
Aurelia colonbi ciacchi, Groningeng, ”judicial Governance in private law through the Application of Fundamental Rights”,Austrian Law Journal, (2014).
Cees Van Dam, European Tort Law, Secend Edition ,Oxford University Prees, (2013).
-Chrispoph Busch Hans Schulte NolKe forewordsby Viviane Reding, EU Compendium Fundamental Rights and private law Apractical Tool for judges,sellier European law publishiers Gmblt, Munich, (2011).
Dawn Oliver And Jorg Fedtke, Human Rights And The Private Sphere A compaearite study,Routledge-Cavendish, (2007).
Gert Brugge Meier, Aurelia Colombi Ciacchi And Patrick O,Callaghan, The Common Core Of Eruopean In Private Law Personality Rights In European Tort Law, Cambridge University Press, (2010).
Gert Bruggemeier And Aurelia Colombi Ciacchi And Givanni Comande, Fundamental Rights And Private Law In The Eropean Union:Ii. Comparative Analyess Of Selected Case Patterns. Cambridge University Press, (2006).
Jan M.Smits,” Private Law And Fundamental Ritghs:A Sceptical View”. Maastricht University Faculty Of Law Maastricht Eropean Private Law Institute(M-Epli) Available At Ssrn: http:// ssrn.com/abstract=928560, (2006).
Maria Dolores Sanchez Caleria,”Fundamental Rights And Private Law In Europe:A Fundamental Rights To Environment.”European Review Of Private Law, (2008).
Nuno Ferreira,”Fundamental Rights,Constitutional Principles ,And Law Of Torts: Tort Feasors V. Tort Victims”, Role Of Tort Law In The Area Of Businees And Human Rights”,JETL, (2004).
Solveiga Cirtautienc,”Impact Of Human Rights On Private Law In Lithuania And Other European Countries Problematic Aspects,”Mykolo Romerio Universitetas, (2013).
Tom Barkhuysen And Siewerr D.Lindenbergh, Constitutionalisation Of Private Law, Martinus Nuhoff Publishers. Leiden/Boston, (2006).
Verica Trstenjak, Petra Weingerl, The Influence Of Human Rights And Basic Rights In Private Law, Springer International Publishing Switzerland, (2016).
315 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 344 - 315
کرامت ذاتی و پاسداشت شخصیت انسانی
در بستر اساسی سازی حقوق مسئولیت مدنی
امیر نجفی قامت 1
ابراهیم شعاریان 2
حسن پاشازاده 3
فرآيند اساسيسازی حقوق خصوصی، که حاصل تحولات تاريخی، سياسی و توسعه مفهوم حقوق بشر در نيمه دوم قرن بیستم میباشد، به معنای استناد به حقوق اساسی تضمين‌شده در روابط افقی افراد و تابعان حقوق خصوصی است. نفوذ حقوق بنيادين بشری بر حقوق مسئوليت مدنی ضمن مشروعيت بخشی به قواعد سنتی، زمينه را برای توسعه يا بازتعريف برخي مفاهيم و نهايتاً كارآمدي حقوق مسئوليت مدني فراهم می‌آورد. هدف اين تحقيق بررسی آثار و نتايج اساسی‌سازی در حوزه حقوق مسئوليت مدنی به روش توصيفی تحليلی است. به اجمال ميتوان گفت به دليل وجود مصاديق مشترک بين مفاهيمی چون حقوق مربوط به شخصيت و حقوق بنيادين، مانند کرامت ذاتی بشر، حق بر سلامت، خود مختاری و استقلال فردی، حق برشهرت و اعتبار و ضرورت حفظ حريم خصوصی که ريشه در فرديت انسان دارند، اين رابطه دو سويه بوده و نسبت به رابطه ديگر شاخههای حقوق خصوصی با حقوق بنيادين، به مراتب عميق‌تر است ضمن اينکه يک نوع هم‌پوشانی بين اين دو وجود دارد. وضع قوانين بر اساس كرامت ذاتي بشر و ارزشهاي هنجاري، تفسير قوانين موجود بر مبناي عدل و انصاف، حمايت از حقوق و منافع مشروع، بازتعريف مفهوم تقصير، جبران كامل خسارات و توسعه خسارات قابل مطالبه، از جمله‌آثار اساسي‌سازي در اين شاخه از حقوق خصوصي است.
واژگان کلیدی
اساسی سازی، حقوق مسئوليت مدنی، تاثير افقی، حقوق بنيادين.
[1] . دانشجوی‌دوره‌دکتری‌حقوق‌خصوصی، واحد علوم‌و تحقیقات‌آذربایجان شرقی، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
Email: amirnajafighamat@gmail.com
[2] . استاد حقوق خصوصی دانشگاه تبربز (نویسنده مسئول). Email: eshoarian@yahoo.com
[3] . استادیار حقوق خصوصی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
Email: pashazade45@gmail.com
تاریخ دریافت: 10/8/1399 پذیرش نهایی: 13/10/1399