اخلاق مناظره در حکومت اسلامی
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامیمحسن ملک افضلی اردکانی 1 , احسان دباغ 2 , مرتضی مطهری‌فرد 3
1 - جامعة المصطفی العالمیه
2 - دانشگاه قم
3 - دانشگاه قم
کلید واژه: اخلاق مناظره, حکومت اسلامی, اهداف, چارچوب‌ها, کارکردها,
چکیده مقاله :
در نظام‌های حاکمیتی، امروزه برای آگاهی بخشی سیاسی، علمی، فرهنگی، مذهبی و... به مناظره به عنوان ابزاری کارآمد نگریسته می‌شود. در نظام و حکومت اسلامی نیز این امر پشتوانه‌های متعددی دارد و همواره مورد توجه قرار گرفته است. این تحقیق برآنست تا تبیین نماید که چه شاخص‌ها و چارچوب‌هایی مناظره را در قالب الزامات اخلاقی به مطلوبیت می‌رساند. جهت نیل به اهداف مناظره باید قالب‌ها و چارچوب‌های اخلاقی و قانونی مد نظر قرار گیرد تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود و رویش‌هایی را به اقتضا در پی داشته باشد. گزاره‌های اخلاقی به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار باید مبنای تدابیر مدیران در برنامه‌ریزی‌های حکومت اسلامی در این زمینه قرار گیرد که در این تحقیق با روش توصیفی-تحلیلی سعی شده است تا حد امکان با مراجعه به منابع اصیل اسلامی و با رجوع و توجه به آیات و روایات و سیره معصومین پژوهشی در رابطه با موضوع مزبور ارائه شود تا در سیاستگذاری‌های نظام اسلامی مورد توجه قرار گیرد.
The debate is seen as an efficient tool in governmental systems, for political, scientific, cultural, and religious awareness today. This issue has also been supported and considered by many in the Islamic government. This research aims to explain which indexes and frameworks idealize the debate in the format of moral obligation. The ethical and legal frameworks should be taken into account so as to achieve the goals of debate and to avoid possible harms. Ethical statements as one of the influential factors should be considered by the managers in the Islamic state planning. The researcher tries to present an analytical-descriptive study based on authentic Islamic sources, holy verses of the Quran, and traditions of the infallibles to be considered in Islamic policies
1. قرآن کریم.
2. ابن سينا، حسين. (۱۴۰۴ﻫ.ق). الشفاء، قم: منشورات کتابخانه آيت الله مرعشی.
3. ابن منظور، محمد بن مكرم. (۱۴۱۴ﻫ.ق). لسان العرب، بيروت: دار صادر، چاپ سوم.
4. ابن مسکویه، احمد بن محمد. (۱۳۸۱). تهذیب الاخلاق، ترجمه و توضیح علی اصغر حلبی، تهران: اساطیر.
5. الزبيدى، محمد مرتضى. (بی تا). تاج العروس من جواهر القاموس، بيروت: المكتبة الحياة.
6. امام خمینی، روح‌الله. (۱۳۷۸). صحیفه‌ی نور امام، تهران: مؤسسه‌ی حفظ و نشر آثار امام خمینی.
7. آقابخشي، علي. (۱۳۷۵). فرهنگ علوم سياسي، تهران: مركز اطلاعات و مدارك علمي ايران.
8. آمدي، عبدالواحد. (۱۳۳۵). غررالحكم و دررالكلم، تالیف انصاري قمی، محمد علي، تهران: بی نا.
9. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۸). شمس الوحی تبریزی، (محقق: عليرضا روغنی موفق)، قم، نشر اسراء.
10. جبلی، پیمان. (بهار ۱۳۸۳). «اخلاق حرفه‌ای خبر در اسلام»، فصلنامه دین و ارتباطات، شماره 21.
11. خاشعی، وحید. (زمستان ۱۳۸۸). «بايسته‌هاي اجتماعي در سياستگذاري رسانه‌اي جمهوري اسلامي»، تهران: مجله رسانه، شماره80.
12. دال، رابرت. (۱۳۷۴). تجزيه و تحليل جديد سياست، ترجمه حسين ظفريان، تهران: مرنديز.
13. دهخدا، علی اکبر. (۱۳۷۷). لغتنامه، زير نظر دکتر معين و دکتر شهيدی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
14. راغب اصفهانى، حسين بن محمد. (۱۴۱۲ق). المفردات في غريب القرآن، دمشق: دارالعلم الدار الشامية.
15. سيد رضى، محمد بن حسين. (۱۴۱۴ق). نهج البلاغه، تصحیح صبحي صالح، قم: هجرت.
16. شهيد ثانی، زین الدین ابن علی. (۱۳۸۹). منية المريد فی آداب المفيد و المستفيد، ترجمه: دکتر سيد محمد باقر حجتی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ سی و دوم.
17. شيخ، مغيث الدين. (پاییز ۱۳۷۵). «چارچوب اسلامي اخلاق رسانه‌اي مسايل چالش‌ها»، تهران: مجله رسانه، شماره3.
18. صدوق، محمد بن علی. (۱۴۰۰ق). أمالی الصدوق، بيروت: اعلمی، چاپ پنجم.
19. طبرسی، علی بن حسن. (۱۳۸۵ق). مشکاةالانوار، نجف: المکتبة الحیدریة.
20. طوسی، محمد علی. (۱۳۷۰). مشارکت (در مدیریت و مالکیت)، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
21. طباطبايی، سيد محمد حسين. (۱۴۱۷ق). الميزان فی تفسير القران، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعة مدرسين حوزه علميه، چاپ پنجم.
22. طباطبايي، محمد حسين. (۱۳۶۷). الميزان (ترجمه)، مترجم: سيد محمد باقر موسوي همداني، تهران: بنياد علمي و فكري علامه طباطبايي، چاپ سوم.
23. طبرسی، احمد بن علی. (۱۴۰۳ق). الاحتجاج علی أهل اللجاج، مشهد: نشر مرتضی.
24. طبرسى، فضل بن حسن. (۱۳۷۷). تفسير جوامع الجامع، تهران: انتشارات دانشگاه تهران و مديريت حوزه علميه قم.
25. طریحی، فخرالدین بن محمد. (۱۳۷۵). مجمع البحرین، نوشته حسینی اشکوری، احمد، تهران: مکتبه المرتضویه.
26. فیض کاشانی، ملامحسن. (۱۳۶۲). اخلاق حسنه، ترجمه ساعدی، محمدباقر، تهران: نشر پیام آزادی- عدالت.
27. قائمی مقدم، محمد رضا. (۱۳۸۲). «روش الگویی در تربيت اسلامی»، فصلنامه معرفت، سال دوازدهم، شماره 69، قم: موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.
28. كاظمي، علياصغر. (۱۳۷۶). بحران نوگرايي و فرهنگ سياسي، تهران: ققنوس.
29. کلينی، محمد بن يعقوب. (۱۳۶۵). الكافي، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلاميه.
30. مكارم شيرازي، ناصر. (۱۳۷۷). زندگي در پرتو اخلاق، قم: نسل جوان.
31. مصباح، محمدتقی. (۱۳۷۳). فلسفه اخلاق (دروس فلسفه اخلاق)، تهران: انتشارات اطلاعات، چاپ چهارم.
32. مصفّا، نسرين. (۱۳۷۵). مشاركت سياسي زنان در ايران، تهران: وزارت امور خارجه.
33. مجلسی، محمدباقر. (۱۴۰۳ق). بحارالانوار، بیروت: مؤسسة الوفاء.
34. مکارم شیرازی، ناصر. (۱۳۷۴). تفسير نمونه، تهران: دارالکتب الاسلاميه.
35. محسنيان راد، مهدي. (زمستان ۱۳۷۵). مدلي براي روزنامه نگاري در جوامع اسلامي، تهران: مجله رسانه، شماره 4.
36. مولانا، حميد. (زمستان ۱۳۷۵). «اخلاق حرفه‌اي و آماده سازي سياسي ـ اجتماعي روزنامه‌نگاران مسلمان»، تهران: مجله رسانه، شماره 4.
37. مطهری فرد، مرتضی، میرجلیلی، سیدمحمدمهدی. (۱۳۹۴). مناظره و امنیت ملی، تهران: حبل المتین.
38. نیکزاد، احمد. (بهار ۱۳۷۹). «جامعه‌شناسی سیاسی: بررسی میزان مشارکت مردم در انتخابات شورای اسلامی شهر قم»، قم: نامه قم، شماره 9.
39. نیشابوری، رضی الدین ابوجعفر محمد. (۱۳۴۱). مکارم اخلاق (دو رساله در اخلاق)، به کوشش: محمد تقی دانش پژوه، تهران: دانشکده علوم معقول و منقول دانشگاه تهران.
40. نصیرالدین طوسی، محمد بن حسن. (۱۳۵۵ش). اساس الاقتباس، به کوشش محمد تقی مدرس رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
41. بیانات مقام معظم رهبری، قابل دسترسی در پایگاه حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه‌ای www.khamenei.ir