بررسی شخصیت قهرمان داستان بر اساس نظریه کارن هورنای در رمان خانهی ادریسیها
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
پرشنگ ایلخانی زاده
1
,
حسین داداشی
2
*
,
آرش مشفقی
3
1 - دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب. دانشگاه آزاد اسلامی بناب، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب. دانشگاه آزاد اسلامی بناب، ایران
3 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب. دانشگاه آزاد اسلامی بناب، ایران
کلید واژه: روان¬شناسی, کارن هورنای, رمان, خانه¬ی ادریسی¬ها, اخلاق,
چکیده مقاله :
ادبیات با قوای عاطفی و عالم درونی انسان سروکار دارد و ممکن است در برخی موارد به رفع مشکلات روحی و تقویت تعادل روانی افراد کمک کند. از این‌رو، تحلیل صحیح اثر ادبی می‌تواند به درک بهتر وجود و ماهیت نویسنده کمک کند. در این مقاله، به بررسی شخصیت قهرمان داستان بر اساس نظریه کارن هورنای در رمان خانه¬ی ادریسی¬ها پرداخته شد. هورنای، به‌عنوان متخصص تجدیدنظرطلب روان‌کاوی فرویدی، مفاهیم نظریه فروید را یا تکمیل کرده یا در آن‌ها تجدیدنظر کرده است. دیدگاه هورنای در مورد شخصیت، به‌ویژه نظریه‌های او درباره تیپ‌های شخصیتی، بازتابی از تجربیات شخصی اوست. هورنای بر این باور است که روش‌ها و ترفندهایی که افراد برای محافظت از خود به‌کار می‌برند، منجر به شکل‌گیری سه تیپ شخصیتی اصلی می‌شود: مهرطلب، برتری‌طلب، و عزلت‌گزین. این نظریه به ما کمک می‌کند تا با تحلیل دقیق‌تر شخصیت‌های داستان، به درک عمیق‌تری از ویژگی‌ها و انگیزه‌های آنان دست یابیم. نتایج حاکی از آن است که در رمان «خانه¬ی ادریسی¬ها»، وهاب شخصیتی عزلت‌طلب و مهرطلب است که به دنبال آرامش درونی و جلب محبت دیگران است. لقا مهرطلبی است که با مهربانی و دلسوزی به دنبال جلب توجه و محبت دیگران است و به راحتی از دستورات پیروی می‌کند. خانم ادریسی ترکیبی از مهرطلبی و برتری‌طلبی دارد و همواره تلاش می‌کند تا به دیگران کمک کند و در عین حال قدرت و مقام خود را حفظ کند. شوکت برتری‌طلب منتقمی است که با خشم و رفتار تحقیرآمیز، تلاش می‌کند تا برتری و قدرت خود را حفظ کند و دیگران را به‌عنوان وسیله‌ای برای اهداف خود می‌بیند.
Literature deals with emotional faculties and the inner world of humans, and it can sometimes help alleviate psychological issues and strengthen individuals' mental balance. Therefore, a proper analysis of literary works can aid in a better understanding of the author's existence and nature. This article examines the hero's personality in the novel "The Idrisi House" based on Karen Horney's theory. Horney, as a revisionist of Freudian psychoanalysis, has either completed or revised Freud's theories. Horney's views on personality, especially her theories on personality types, reflect her personal experiences. Horney believes that the methods and strategies people use to protect themselves lead to the formation of three main personality types: the compliant, the aggressive, and the detached. This theory helps us gain a deeper understanding of characters' traits and motivations through precise analysis. The results indicate that in "The Idrisi House," Wahab is a detached and compliant personality seeking inner peace and the affection of others. Leqa is a compliant individual who, through kindness and empathy, seeks to attract attention and affection from others and readily follows orders. Mrs. Idrisi exhibits a combination of compliant and aggressive traits, striving to assist others while maintaining her power and status. Shaukat is an aggressive and vengeful individual who uses anger and demeaning behavior to maintain his superiority and views others as tools for achieving his goals..
اگری، لاجوس،(1383)، فن نمایشنامه¬نویسی، ترجمه مهدی فروغ، تهران: نشرنگاه
ﺑﺮاﻫﻨﻲ، رﺿﺎ، (1386) قصه‌نویسی، تهران: نو، چاپ ششم.
پروین، لارنس،(۱۳۷۳). شخصیت، ترجمه محمد جعفر جوادی و پروین کدیور، تهران: آییژ.
داد، سیما. (1371). فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید، چاپ اوّل.
شفیعی کدکنی، محمد رضا،(1370). شعر معاصر عرب، چاپ سوم، تهران: سخن.
شولتز، دوان و آلن سیدنی، شولتز (۱۳78) نظریه¬های شخصیت، ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: هما.
علیزاده، غزاله، (۱۳۸۷)، خانه ادریسی¬ها، چاپ پنجم، تهران: توس.
فرای، نورتروپ، (1377)، نقد و نظریه ادبی، تهران: نیلوفر.
ﻓﻴﺴﺖ، ﺟﺲ، ﻓﻴﺴﺖ، ﮔﺮﻳﮕﻮري ﺟﻲ، آن راﺑﺮﺗﺲ، ﺗﺎﻣﻲ (١٣٩٤)، ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺷﺨﺼﻴﺖ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻳﺤﻴﻲ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪي، ﭼﺎپ ﺳﻴﺰدﻫﻢ، ﺗﻬﺮان: روان.
قاسم‌زاده، محمد، (۱۳۸۳). داستان¬نویسان معاصر ایران، تهران: هیرمند.
لاندین، رابرت ویلیام، (۱۳۷۸)، نظریه¬ها و نظام¬های روان¬شناسی، (تاریخ و مکتب¬های روان-شناسی)، مترجم یحیی سید محمدی، تهران: ارسباران.
میر صادقی، جمال. (1377). ادبیّات داستانی، تهران: شفا.
ورنون و هال، (١٣٧٩)، ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻧﻘﺪ ادﺑﻲ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻫﺎدي آﻗﺎﺟﺎﻧﻲ و ﻫﻤﻜﺎران، ﭼﺎپ اول، ﺗﻬﺮان: رﻫﻨﻤﺎ.
میرعابدینی، حسن، (1383) صد سال داستان نویسی درایران، تهران: چشمه.
ﻫﻮرﻧﺎي، ﻛﺎرن، (۱۳77)، عصبانی های عصر ما، ترجمه ابراهیم خواجه نوری، تهران: شرق.
ـــــــــــــ، (1387)، ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻋﺼﺒﻲ زﻣﺎﻧﺔ ﻣﺎ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻌﻔﺮ ﻣﺼﻔﺎ، ﭼﺎپ دوم، ﺗﻬﺮان: ﺑﻬﺠﺖ.
يونسي، ابراهيم،(1386)، هنر داستان‌نويسي، تهران: نگاه.
93 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 126 - 93
بررسی شخصیت قهرمان داستان
بر اساس نظریه کارن هورنای در رمان خانهی ادریسیها
پرشنگ ایلخانی زاده1
حسین داداشی2
آرش مشفقی 3
چکیده
ادبیات با قوای عاطفی و عالم درونی انسان سروکار دارد و ممکن است در برخی موارد به رفع مشکلات روحی و تقویت تعادل روانی افراد کمک کند. از این‌رو، تحلیل صحیح اثر ادبی می‌تواند به درک بهتر وجود و ماهیت نویسنده کمک کند. در این مقاله، به بررسی شخصیت قهرمان داستان بر اساس نظریه کارن هورنای در رمان خانهی ادریسیها پرداخته شد. هورنای، به‌عنوان متخصص تجدیدنظرطلب روان‌کاوی فرویدی، مفاهیم نظریه فروید را یا تکمیل کرده یا در آن‌ها تجدیدنظر کرده است. دیدگاه هورنای در مورد شخصیت، به‌ویژه نظریه‌های او درباره تیپ‌های شخصیتی، بازتابی از تجربیات شخصی اوست. هورنای بر این باور است که روش‌ها و ترفندهایی که افراد برای محافظت از خود به‌کار می‌برند، منجر به شکل‌گیری سه تیپ شخصیتی اصلی می‌شود: مهرطلب، برتری‌طلب، و عزلت‌گزین. این نظریه به ما کمک می‌کند تا با تحلیل دقیق‌تر شخصیت‌های داستان، به درک عمیق‌تری از ویژگی‌ها و انگیزه‌های آنان دست یابیم. نتایج حاکی از آن است که در رمان «خانهی ادریسیها»، وهاب شخصیتی عزلت‌طلب و مهرطلب است که به دنبال آرامش درونی و جلب محبت دیگران است. لقا مهرطلبی است که با مهربانی و دلسوزی به دنبال جلب توجه و محبت دیگران است و به راحتی از دستورات پیروی می‌کند. خانم ادریسی ترکیبی از مهرطلبی و برتری‌طلبی دارد و همواره تلاش می‌کند تا به دیگران کمک کند و در عین حال قدرت و مقام خود را حفظ کند. شوکت برتری‌طلب منتقمی است که با خشم و رفتار تحقیرآمیز، تلاش می‌کند تا برتری و قدرت خود را حفظ کند و دیگران را به‌عنوان وسیله‌ای برای اهداف خود می‌بیند.
واژگان كليدي
[1] . دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب. دانشگاه آزاد اسلامی بناب، ایران.
Email: prshnga591@gmail.com
[2] . استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب. دانشگاه آزاد اسلامی بناب، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: dadashihossein429@gmail.com
[3] . دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب. دانشگاه آزاد اسلامی بناب، ایران.
Email: Moshfeghi.Arash@gmail.com
تاریخ دریافت: 2/6/1403 پذیرش نهایی: 4/9/1403