خودباوری؛ چالش‌ها و راهکارها (با تأکید بر نگرش دینی)
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
کلید واژه: کرامت نفس, خودباوری, اعتماد به نفس, عزت نفس ,
چکیده مقاله :
خودباوری با شبکه ای از مفاهیم دینی نظیر کرامت نفس، عزت نفس، حرمت نفس، عدم سرزنش خویش، اراده مندی، توانایی حل مسئله و تکیه نمودن بر خالق جهان و امکانات آن، در ارتباط است. خودباوری نشانه هایی دارد که می-توان به ترس، کم رویی، گوشه گیری، ناامیدی، بدبینی، دروغگویی و پرخاشگری اشاره کرد. درصورتی که آدمی تحقیر گردد، مقایسه شود، آرزوهای دست نایافتنی داشته باشد و به خودپندارة نادرست مبتلا گردد، اعتماد به نفس خویش را از دست داده و در مسیر تضعیف قرار می گیرد. مقاله حاضر به این سؤال اساسی پاسخ می دهد که انسان مؤمن چگونه می-تواند اعتماد به نفس ضعیف خویش را تقویت کرده، به نقطة تعادل برساند. قرآن و نیز احادیث شیوه ها و راهکارهایی را ارائه می دهند. می توان نشان داد که دین دارای بعد عملی است و می توان برای معضلات روحی روانی بشر نظیر خودکم-بینی و خودناباوری مدل الهی ارائه کند.
Self-belief is a concept incorporated into a network of relisous notions including self-esteem, self-respect, no self-reproach, will power, problem-solving abitlity and relying on the Creator and His blessings. There are scores of signs indicative of the concept missing in a person; e.g. fear, shyness, isolation, disappointment, pessimism, telling lies and aggression. When one is humiliated, compared to others, seeks unattainable desires and holds a wrong impression of herself, he would lose self-confidence and be downplayed. The present article would answer the essential question as to how can a faithful man boost his vulnerable self-confidence to a balanced point. The Holy Quran along with hadith present a number of solutions through which the practical facet of religion is revealed and a divine sample to spiritual- mental obstables would come about.
"ابراهام، مزلو، روان‌شناسي شخصيت سالم، شيوا رويگريان، تهران، هدف، 1367ش.
ابواسحاق ثعلبي، نيشابوري، الکشف و البيان عن تفسير القرآن، بيروت، دار احياء التراث العربي، چاپ اول، 1422ق.
ابوالفتوح، رازي، روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن، تحقيق دکتر محمد جعفر ياحقي و دکتر محمد مهدي ناصح، مشهد، بنياد پژوهش‌هاي اسلامي آستان قدس رضوي، 1408ق.
ابوحامد، غزالي، احياء علوم‌الدين، بيروت، دارالکتب العربي.
احمد بن محمد بن علي، فيّومي، المصباح المنير، تحقيق د. عبدالعظيم الشنّاوي، بيروت، دار المعارف.احمد بن مصطفي، مراغي، تفسير المراغي، بيروت، دار احياء التراث العربي.
اسماعيل، حقي بروسوي، تفسير روح البيان، بيروت، دارالفکر.
آنيتا، نايک، اعتماد به نفس، شقايق قندهاري، تهران، پيدايش، چاپ سوم، تابستان 1384ش.
ايلين، شيمان، عزّت‌نفس، مهدي گنجي، تهران، نشر ويرايش، چاپ دوم، 1383ش.
تاج‌الدين، شعيري، جامع الاخبار، قم، انتشارات رضي، 1363ش.
جان، کاونت، به عزت نفس خود بيفزاييد، مهدي قراچه‌داغي، تهران، البرز، چاپ اول، 1387ش.
جلال‌الدين، سيوطي، تفسير الجلالين، بيروت، مؤسسه النور، چاپ اول، 1416ق.
حسن بن ابي‌الحسن، ديلمي، ارشاد القلوب، قم، انتشارات رضي، 1412ق.
حسن بن شعبه، حرّاني، تحف العقول، قم، انتشارات جامعه مدرسين، 1404ق.
حسن، مصطفوي، التحقيق في کلمات القرآن الکريم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش.
حسين، شکرشکن و ديگران، مکتب‌هاي روان‌شناسي و نقد آن، قم، سمت، 1372ش.
خواجه نصيرالدين، طوسي، اخلاق ناصري، تصحيح مجتبي مينوي و عليرضا حيدري، تهران، خوارزمي، 1369ش.
دوان، شولتز، نظريه‌هاي شخصيت، يوسف کريمي و ديگران، تهران، ارسباران، 1386ش.ديويد، لارنس پرستون، 365 قدم به سوي اعتماد به نفس، صادق خسرونژاد، تهران، انتشارات جيحون، چاپ اول، 1387ش.
راغب اصفهاني، المفردات في غريب القرآن، تحقيق سيد محمد گيلاني، تهران، مکتبة المرتضويه، 1502ق.
رالف، مرکل، حسادت، رؤيا پورمناف، تهران، نسل نوانديش، چاپ اول، 1387ش.
رشيدالدين، ميبدي، کشف الاسرار وعدة الابرار، تحقيق علي‌اصغر حکمت، تهران، انتشارات اميرکبير، چاپ پنجم، 1371ش.
ريتا ال، اتکيسنون و ديگران، زمينة روان‌شناسي هيلگارد، محمدنقي براهيني و ديگران، تهران، رشد، چاپ هشتم، 1387.
ژان ماري بواس ورت و مادلن بودري، اثبات شخصيت خود در برقراري ارتباط با ديگران، محمّد راد، تهران، نسل نوانديش، چاپ اول، 1384ش.
سعيد کاوه، کمبود اعتماد به نفس، تهران، انتشارات سخن، چاپ اول، 1387ش.
سيد عبدالله شبّر، الجوهر الثمين في تفسير الکتاب المبين، مقدمه سيد محمد بحرالعلوم، کويت، مکتبه الالفين، چاپ اول، 1407ق. سيد محمد حسين طباطبايي، الميزان في تفسير القرآن، قم، انتشارات جامعه مدرسين، چاپ پنجم، 1417ق.
سيد محمد حسيني شيرازي، تقريب القرآن الي الاذهان، بيروت، دار العلوم، چاپ اول، 1424ق.
سيد محمد طنطاوي، التفسير الوسيط للقرآن الکريم، بي‌جا، بي‌تا.
سيد محمود آلوسي، روح المعاني في تفسير القرآن العظيم، تحقيق علي عبدالباري عطيه، بيروت، دار الکتب العلميه، چاپ اول، 1415ق.
شريف لاهيجي، تفسير شريف لاهيجي، تحقيق ميرجلال‌الدين حسيني ارموي، تهران، دفتر نشر داد، چاپ اول، 1373ش.
شمس‌الدين حسيني و الهام آرام‌نيا، عزّت‌نفس‌داري؟، تهران، نسل نوانديش، چاپ اول، 1386ش.
علي‌محمد حاضري و علي‌اکبر عليخاني، خودباختگي و خودباوري از ديدگاه امام خميني، قم، مؤسسه تنظيم و نظر آثار امام خميني، چاپ اول، 1377ش.
کاني پالادينو، تقويت اعتماد به نفس، صفورا شهلايي، تهران، نسل نوانديش، چاپ اول، 1387ش.
کنت همبلي، راهکارهاي تقويت اعتماد به نفس، نورعلي خواجوند، تهران، پليکان، چاپ اول، 1387ش.
گيل ليندن فيلد، اعتماد به نفس برتر، حميد اصغري‌پور و نگار اصغري‌پور، تهران، جوانه رشد، چاپ سوم، 1384ش.
گيل ليندن فيلد، اعتماد به نفس در نوجوانان، توران‌دخت تمدن، تهران، نقش و نگار، چاپ اول، 1384ش.
گيل ليندن فيلد، چگونه خود را باور کنيم؟، لاله دهقان، تهران، جوانه رشد، چاپ اول، 1383ش.
ليندا فيلد، 60 روش کاربردي براي اتّکا به خود، فهيمه حبيبي کرهرودي، تهران، انتشارات قدياني، چاپ اول، 1383ش.
ليندا فيلد، عزّت‌نفس براي زنان، مهدي گنجي، تهران، نشر ويرايش، چاپ سوم، 1383ش.
ماتئو مک‌کي، همه چيز درباره عزّت‌نفس، ليلا فراهاني، تهران، انتشارت گلبرگ، چاپ اول، 1386ش.
"