تبیین استقلال اخلاقی انسان بر اساس متون دینی
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
کلید واژه: اديان ابراهيمي, امر الهي, عشق, ايمان, خودفرمانروايي, خدافرمانروايي ,
چکیده مقاله :
متون مقدس اديان ابراهيمي از انسان‌ها مي‌خواهند كه اخلاقي زندگي كنند و به آنان دستورهايي اخلاقي كه عموماً با وعده پاداش و تهديد به مجازات همراه است، مي‌دهند. گفته مي‌شود اولاً رسيدن به پاداش يا فرار از مجازات انگيزه سطح بالايي براي اخلاقي زيستن نيست و ثانياً اينكه خدايي حاكم به انسان دستور دهد كه چه كاري را انجام دهد و چه كاري را ترك كند، اين با آزادي و «خودفرمانروايي» انسان ناسازگار است. سخن ما در اين نوشتار آن است كه اولاً خواست آرماني اين متون آن است كه انسان به خدا عشق ورزد و از او اطاعت كند. وعده و وعيد، يك مسئله فرعي و اضطراري است. و ثانياً اين عشق ورزيدن بايد از روي شناخت باشد. به خدايي بايد عشق ورزيد كه انسان او را داراي فضايل و كمالات مي‌يابد. پس در واقع، اين خود انسان است كه حاكم است و خدايي را كه داراي فضايل است مي‌يابد و عاشق و تسليم او مي‌شود. اين نوع «خدافرمانروايي» با «خودفرمانروايي» سازگار است. البته اطاعت بي‌چون و چرا از عالمان دين يا پذيرش حسن و قبح الهي شرعي، چنان كه اشاعره گفته‌اند، يا پذيرش ايمان‌گرايي، آن‌گونه كه كركگور گفته است، با خودفرمانروايي ناسازگار است.
The sacred texts of the Abrahamic religions want people to live according to moral principles and suggest them some ethical instructions which are generally with promising reward or divine retribution. It is said to obtain rewards or escape punishment does not create a high level of motivation for living based on morality, and secondly, if a sovereign God to man commands him what to do, and what to leave, this is being incompatible with the freedom and «self-governing"" of man. This article is to state that first goal of these religious texts is that man shall love God and obey him. The divine retribution or promising rewards is a subsidiary and indispensable issue, and secondly, this love must be based on knowing God. The man should love a God for whom one recognizes virtues and perfections. So actually, this is the man who governs himself, and finds a perfect God with virtues, loves Him and submits his will to divine authority. Such ""God-governing"" is consistent with ""self-ruling"". However, unquestionable obedience of religious scholars or the acceptance of legal good and badness as Asharites have represented, or acceptance of fideism as Kierkegaard has mentioned in his works are incompatible with ""self-governing"".
قرآن مجيد.
ابن‌بابويه، محمد ابن‌علي، 1408ق،علل الشرايع،بيروت:مؤسسة الاعلمي للمطبوعات.
ابن‌حيون،نعمان ابن‌محمد، 1383ق، دعائم الاسلام،قاهره:دارالمعارف.
ابن‌عباس(بي‌تا)،تفسير ابن‌عباس.
انس الاميركاني، جيمسن،1890، نظام التعليم فـى علم اللاهوت القويم،بيروت:مطعبة الاميركان.
براون،كالين، 1375، فلسفه و ايمان مسيحي،ط.ميكائليان،تهران:علمي فرهنگي.
بوسنر،رافائل،«احكام 613گانه تورات»در عدالت كيفري در آيين يهود،ترجمه و تاليف، حسين سليماني،1384، قم:مركز مطالعات اديان و مذاهب.
پيترز،اف.ئي، 1384، يهوديت، مسيحيت و اسلام،ترجمه حسين توفيقي،قم:مركز مطالعات اديان و مذاهب.
تميمي آمدي،عبدالواحدابن‌محمد،1360، غررالحكم و دررالكلم،تهران:انتشارات دانشگاه تهران.
تيسن،هنري، بي‌تا، الهيات مسيحي،ترجمه ط. ميكائيليان،تهران:حيات ابدي.
سبزواري،محمد،1413ق، جامع الاخبار،قم:مؤسسه آل‌ا‌لبيت.
سروش،عبدالكريم،1381، «سكولاريسم» در سنت و سكولاريسم،تهران:مؤسسه فرهنگي صراط.
طباطبايي،محمد‌حسين،بي‌تا الميزان فـى تفسير القرآن،قم:جامعه مدرسين.
غزالي،محمد، 1364، كيمياي سعادت،تهران،شركت انتشارات علمي و فرهنگي.
غزالي،محمد، 1419ق،احياء علوم الدين،بيروت:شركت دارالارقم ابن‌ابي‌الارقم.
فيض كاشاني،1403ق، ،محمد،المحجمة البيضاء،بيروت:مؤسسه اعلمي.
فيض‌الاسلام،نهج‌البلاغه.
كتاب مقدس،انجمن كتاب مقدس ايران.
كتاب مقدس،ترجمه تفسيري،انجمن بين‌المللي كتاب مقدس،انگلستان،1995.
كركگور،سورن،1378، ،ترس و لرز،ترجمه عبدالكريم رشيديان،تهران:نشر ني.
كليني،محمدابن‌يعقوب،1401ق، الكافي،بيروت:دارصعب ـدارالتعارف.
كهن،اُ، 1350،گنجينه‌اي از تلمود،ترجمه امير فريدون گرگاني.
كيوپيت،دان،1376،درياي ايمان،ترجمه حسن كامشاد،تهران:طرح نو.
گريدي،جوان اُ. 1377، مسيحيت و بدعت‌ها،ترجمه عبدالرحيم سليماني،قم:مؤسسه فرهنگي طه.
لوي،حبيب،1357، احكام و مقررات حضرت موسي،تهران:بي‌نا.
لين،توني،1380، تاريخ تفكر مسيحي،ترجمه رابرت آسريان،تهران:نشروپژوهش فرزان روز.
متقي،علي ابن‌حسام‌الدين،1413ق،كنزالعمال،بيروت:مؤسسة الرساله.
مجلسي،محمد‌باقر،1362، بحارالانوار،تهران:دارالكتب الاسلاميه.
محمدي ري‌شهري،1401ق، محمد،المحبه فـى الكتاب والسنة،بيروت:دارالحديث للطباعة والنشر.
مظفر،محمدرضا، 1386ق، اصول الفقه،النجف:دارالنعمان.
هاپ واكر،لويس1386،«دين به زندگي معنا مي‌بخشد»در معناي زندگي،ترجمه اعظم پويا،قم:نشر اديان
ورام،مسعود ابن‌عيسي، 1401ق، تنبيه الخواطر،بيروت:دارالصعب ـدارالتعارف.
وين رايت،ويليام جي.1385، زمينه‌هاي بحث فلسفي در اديان،گروه مترجمان،قم:مركز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب.