بازبینی نظام اخلاق اداری با تکیه بر اخلاق دیگری محور امانوئل لویناس
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
کلید واژه: امانوئل لویناس, دیگری, غایت شناسی, مسئولیت اخلاقی, نظام اداری یا دیوان سالاری ,
چکیده مقاله :
امانوئل لویناس از منظری پدیدارشناسانه معتقد است «دیگری» هسته فعلیت دهنده به تمامی روابط انسانی است. برطبق این دیدگاه، در هر دایره زمانی و مکانی که امکانی برای مواجهه یا رویارویی باشد «دیگری» بر هر «من» تقدم ارزشی و قوام بخشی دارد. بدین سان «دیگری» را نمی توان در تمامیت خودخواهی «من» محصور گردانید چرا که بدون پروایِ شرطِ قوام بخشی، امر قوام یافته شالوده وجودی و معرفتی خود را از دست می دهد. از این روست که می توان نظام اداری و سازمانی را در مقام شبکه ای گسترده از روابط میان انسانی مورد موشکافی دقیق پدیدارشناسانه قرار داد. با گسترش شبکه های درون/برون سازمانی موج عظیمی از روابط و نیازهای متقابل شکل گرفته است که قانون گذاری و نظام اخلاقی خاص خود را می طلبد؛ قوانین و نظامی که ضمن پیشبرد اهداف هر سازمان موجبات احترام به حقوق اربابان رجوع و موجودات انسانی شاغل در آنها را فراهم آورد. در این مقاله، با اتخاذ رویکرد اخلاقی امانوئل لویناس، سعی خواهد شد تا امکان مواجهه اخلاقی تر با زیردستان و اربابان رجوع به مثابه هدف و غایت، مورد بررسی قرار گیرد. نظريه اي برآمده از اخلاق لويناس استعداد هدف گذاري موثر بر مراجعان نظام اداري در مقام ديگري را دارد به نحوي كه بتوان منفعت سازماني طرفين را نيز توأمان در نظر گرفت.
From a phenomenological point of view, Levinas holds that the Other is the core to actualise all human relations. To him, there might be, so to say, a possibility of encounter in the realm of spatio-temporality; the Other is prior both axiologically and constitutively to every I. In this way, one cannot confine the Other to the I's totality of selfishness because without caring for the condition of constitution, the constituted lacks its existential, and epistemic origin. It lies certainly on the account that one can expose organisational and administrative systems (as a wide network of inter-personal relations) to serious phenomenological scrutiny. While re-cognising the continuous expansions of inter/inner organisational networks, a new multitude in reciprocal relations and demands has emerged which stands in need of its own regulations and ethical codes. These outputs pave the way for respecting clients' and clerks' rights, while accomplishing the organisation's ends. Therefore, the authors' main objective is necessarily to re-assess and re-consider the bureaucratic systems implemented in undeveloped, or developing countries; an objective which justifies our proceeding from doing phenomenology upon the extant inefficient system of administration in the globe. If admitted, the objective can extend itself toward becoming an efficient cultural innovation through its philosophical foundation-making. This article scrutinises the possibility of a more ethical encounter with the inferior and clients (as ends in themselves) by adopting Levinas's ethical approach. The raised theory has potentiality to effectively bestow centrality upon clients as the Others so additionally to observe the two parties' interests in organisational-administrative relations.
عليا، مسعود، 1388، كشف ديگري همراه با لويناس، تهران، نشر ني، چاپ اول.
فرانكنا، ويليام كِي، 1389، فلسفه اخلاق، ترجمه هادي صادقي، قم، كتاب طه، چاپ سوم.
فقیهی، ابوالفضل و رضایی-منش، بهروز، 1384، «اخلاق اداری»، فصلنامه مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، (47): صص 50-25.
Batnitzky, L. (2003), ""Encountering the Modern Subject in Levinas"" in Encounters with Levinas, (ed.) Thomas Trezise, Yale French Studies, 104, pp. 6-21.
Cohen, P. (2002), “Psychoanalysis and Racism: Reading the Other Scene” in A Companion to Racial and Ethnic Sudies, (ed.) David Theo Goldberg and John Solomos, Oxford: Wiley-Blackwell. pp. 170-201.
Levinas, E. (1985), Ethics and Infinity-Conversations with Philippe Nemo. Pittsburgh (PA): Duquesne University Press.
(1981), Otherwise than Being or Beyond Essence. (trans.) Alphonso Lingis, The Hauge/London/Boston: Martinus Nijhoff Publishers.
(1969), Totality and Infinity. (trans.)Alphonso Lingis, Pittsburgh (PA): Duquesne University Press.
Pops, G. M. (2001), “A Teleological Approach to Administrative Ethics” in Handbook of Administrative Ethics. (ed.) Terry L. Cooper, New York: CRC Press.
Redford, E. S. (1969), Democracy in the Administration State. New York: Oxford University Press.
Ricoeur, P. (1997), Autrement – Lecture d’ ‘Autrement qu'être ou au-delà de l'essence’ d’Emmanuel Levinas. Paris: Presses Universitaires de France, Collection Les essais du collège international de philosophie.
Thompson, V. (1961), Modern Organization: A General Theory. New York: Alfred A. Knopf.
Trezise, E. and Biesta, G. (2009), “Can Management Ethics Be Taught Ethically? A Levinasian Explorartion” in The Journal of Philosophy of Management, (8), No.1: pp. 43-54