بررسی دوگانگی رفتاری و تبعیض اجتماعی دولت شوروی در واقعه پناهندگی فرقه دموکرات در سال 1325
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
قادر کیانی
1
(دانشگاه شهید بهشتی)
کلید واژه: برابری , پناهندگان , تبعیض , گرسنگی , بهداشت,
چکیده مقاله :
بعد از شکست فرقه دمکرات (Democrat) آذربایجان از قوای نظامی حکومت مرکزی در ۲۱ آذر ۱۳۲۵ عده‌ای از سران سیاسی نظامی و بخشی از اعضاء و هواداران عادی بناچار راه جمهوری آذربایجان شوروی را در پیش گرفتند. اینان با مشکلات بزرگی از نظر مسکن، غذا، پوشاک، بهداشت روبرو شدند. البته بادر نظر گرفتن شرایط اقتصادی ، اجتماعی و ... بعد از جنگ جهانی دوم این شرایط بد از نظر کمبود امکانات اولیه زیستی، طبیعی و قابل قبول به نظر می رسد. ولی در همین شرایط آنچه از رفتار دولت کمونیستی اتحاد شوروی در عمل دیده شد رفتار دوگانه و تبعیض آمیز نسبت به پناهندگان فرقه دمکرات بود. سران نظامی و سیاسی فرقه دمکرات همراه با عده ای معدود دیگر از امکانات و امتیازات در خور برخوردار بودند ولی در همان هنگام چنانکه در بالا اشاره گردید خیلی بزرگی از پناهندگان ساده علاوه بر آنکه از کوچکترین امکانات زیستی اعم از غذا، مسکن، بهداشت، لباس و غیره محروم بودند. دوری از خانواده و اقوام مشکل مضاعفی گردید و خواستار مراجعت به ایران می شدند. اما سران حزبی و نظامی فارغ از این مشکل بودند. باید متذکر شویم فقط از رهبران محمد بی ریا بود که خواستار بازگشت به وطن بود. مقاله در پی آن است که به این سوال پاسخ دهد آیا رفتار حکومت شوروی با پناهندگان تبعیض‌آمیز بوده است یا نه؟ فرضیه مقاله این است شعار برابری سوسیالیستی دولت شوروی در برخورد با پناهندگان فرقه دمکرات به فراموشی سپرده شد.
After the defeat of the Democratic Party of Azerbaijan by the military forces of the Central Government on December 12, 1958, a number of military-political leaders and some ordinary members and supporters were forced to take the path of the Soviet Republic of Azerbaijan. They faced great problems in terms of housing, food, clothing, and health. Of course, considering the economic, social and other conditions after the Second World War, these bad conditions seem natural and acceptable in terms of the lack of basic biological facilities. But in these circumstances, what was seen from the behavior of the communist government of the Soviet Union in practice was the dual and discriminatory treatment of the refugees of the democratic sect. The military and political leaders of the Democratic Party, along with a few others, had the facilities and privileges, but at the same time, as mentioned above, a very large number of simple refugees in addition to the smallest living facilities including food, housing, health, clothing. Etc. were deprived. Distance from family and relatives became an additional problem and they demanded to return to Iran. But party and military leaders were free of this problem. It should be noted that he was the only sincere leader of Muhammad who wanted to return home. The article seeks to answer the question of whether the Soviet treatment of refugees was discriminatory. The hypothesis of the article is that the slogan of socialist equality of the Soviet government in dealing with the refugees of the democratic sect was forgotten.
اتابکی، تورج ، 1376 ، آذربایجان در ایران معاصر ، 1، اول، تهران، انتشارات توس
آبراهامیان، یرواند ، 1392 ایران بین دو انقلاب، احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی ،1، اول، تهران ، نشر نی،
دهباشی، علی ،1378، خاطرات اردشیر آوانسیان،1، اول، تهران ، انتشارات سخن و شهاب
جهانشاهلو، نصرت الله،1380، ما وبیگانگان،1، اول، تهران، نشر ورجاوند،
خسروی/حیدریان، بابک/محسن، 1381 ، مهاجرات سوسیالیستی و سرنوشت ایرانیان، تهران، پیام نور
فرزاد، شاهرخ طرقه دمکرات آذربایجان از تخلیه تبریز تا مرگ پیشه وری، تهران انتشارات 1390 اوحدی
فرزاد، شاهرخ تشکیل فرقه دمکرات اذربایجان، تهران، 1385، انتشارات شیرین
فتح الله زاده، اتابک خانه دایی یوسف، تهران، چاپ ششم، نشر قطره
مرادی مراغه ای، علی از زندان رضا خان تا صدر فرقه دمکرات آذربایجان، تهران 1393، نشر اوحدی
مرادی مراغه ای، علی خشم و هیاهوی یک زندگی، تهران، 1388، نشر اوحدی
مرادی مراغه ای، علی زندگی و زمانه محمد بی ریا، تهران ، 1385 ، نشر اوحدی
ملازاده، حمید رازهای سر به مهر ، تبریز ، 137 ، انتشارات ارک
نورالدین، کیانوری خاطرات نورالدین کیانوری، تهران، 1371، انتشارات اطلاعات
نظری غازیانی ، حسن گماشتگی های بد فرجام، تهران ، 1371 انتشارات رسا
جاوید، سلام الله گوشه ای از خاطرات نهضت ملی آذربایجان، بی جا، 1385 ، باشگاه ادبیات
آژیرريال شماره 15، 19 مرداد 1322
بخارا شماره 2 سال 1378 کشاورز.
Ali tuda Ay Lakalr silinir. Baki, 1993,yanclik
145 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 158- 145
بررسی دوگانگی رفتاری و تبعیض اجتماعی دولت شوروی در واقعه پناهندگی فرقه دموکرات در سال 1325
قادر کیانی 1
چكيده
بعد از شکست فرقه دمکرات (Democrat) آذربایجان از قوای نظامی حکومت مرکزی در ۲۱ آذر ۱۳۲۵ عده‌ای از سران سیاسی نظامی و بخشی از اعضاء و هواداران عادی بناچار راه جمهوری آذربایجان شوروی را در پیش گرفتند. اینان با مشکلات بزرگی از نظر مسکن، غذا، پوشاک، بهداشت روبرو شدند. البته بادر نظر گرفتن شرایط اقتصادی ، اجتماعی و ... بعد از جنگ جهانی دوم این شرایط بد از نظر کمبود امکانات اولیه زیستی، طبیعی و قابل قبول به نظر می رسد. ولی در همین شرایط آنچه از رفتار دولت کمونیستی اتحاد شوروی در عمل دیده شد رفتار دوگانه و تبعیض آمیز نسبت به پناهندگان فرقه دمکرات بود. سران نظامی و سیاسی فرقه دمکرات همراه با عده ای معدود دیگر از امکانات و امتیازات در خور برخوردار بودند ولی در همان هنگام چنانکه در بالا اشاره گردید خیلی بزرگی از پناهندگان ساده علاوه بر آنکه از کوچکترین امکانات زیستی اعم از غذا، مسکن، بهداشت، لباس و غیره محروم بودند. دوری از خانواده و اقوام مشکل مضاعفی گردید و خواستار مراجعت به ایران می شدند. اما سران حزبی و نظامی فارغ از این مشکل بودند. باید متذکر شویم فقط از رهبران محمد بی ریا بود که خواستار بازگشت به وطن بود. مقاله در پی آن است که به این سوال پاسخ دهد آیا رفتار حکومت شوروی با پناهندگان تبعیض‌آمیز بوده است یا نه؟ فرضیه مقاله این است شعار برابری سوسیالیستی دولت شوروی در برخورد با پناهندگان فرقه دمکرات به فراموشی سپرده شد.
واژگان كليدي
[1] . دانشیار و عضو علمی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
Email: ghadr.kiyani@yahoo.com
تاریخ دریافت: 7/1/1400 پذیرش نهایی: 23/3/1400