نقش نظام اخلاقی قرآن کریم در سلامت جسم انسان
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
عنایت شریفی
1
(دانشگاه علامه طباطبائی، تهران)
کلید واژه: سلامت جسم , انسان, نظام اخلاقی قرآن, قرآن.,
چکیده مقاله :
سلامت جسمانی به عنوان یکی از ابعاد سلامت در کنار سلامت معنوی، روانی و اجتماعی در بسیاری از نظام ها و مکاتب مورد توجّه قرار گرفته است .در این میان قرآن کریم با تبیین مفاهیم اخلاقی با وسعتی در تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان، در صدد تبیین یک نظام فکری و معرفتی به نام«نظام اخلاقی» مشتمل بر سه عنصر مرتبط و منسجم؛ اهداف، مبانی و اصول می¬باشد.و با دور روش پیشگیری و درمان در صدد تأمین و ارتقای سلامت معنوی انسان می¬باشد. از این رو این پژوهش در صدد است با روش توصیفی و تحلیلی به این سؤال اساسی پاسخ دهد که نقش نظام اخلاقی قرآن چگونه بر سلامت جسم انسان تأثیرگذار میباشند؟ نظام اخلاقی قرآن با دو روش؛ پیش گیری و درمان در صدد تأمین سلامت جسم انسان می باشد .آگاهی بخشی، زدودن رذایل اخلاقی، رعایت بهداشت و پاگیزگی در ابعاد، پاگیزگی بدن و لباس و بهداشت جنسی و بهداشت تغذیه از روش¬های پیش¬گیری نظام اخلاقی قرآن در سلامت جسم می¬باشند. روش¬های درمان به دو بخش روش درمان از طریق اسباب باطنی و معنوی و درمان از طریق اسباب ظاهری تقسیم می¬شوند. تقوا، صله رحم، نماز ، قرآن ، دعا، توبه و استغفار از روش-های اسباب باطنی و روزه داری، پرهیز از اسراف و پرخوری انیز مهم‌ترین اسباب مادی در سلامت جسم می¬باشند.
Physical health is considered as one of the other health along with spiritual, mental and social health in many systems and schools. Trying to explain an intellectual and cognitive system called "ethical system" consisting of three related and coherent elements; It is the plan, the basics and the principles, and it aims to improve and promote the spiritual health of human being with the water treatment method. Therefore, this research aims to answer the basic question of how the moral system of the Qur'an affects the human body and health through a descriptive and analytical method The moral system of the Qur'an with two methods; Prevention and treatment aim to ensure the health of the human body. Raising awareness, removing moral vices, observing hygiene and cleanliness in dimensions, cleanliness of the body and clothes, sexual hygiene and nutritional hygiene are among the preventive methods of the moral system of the Quran in the health of the body. are The treatment methods are divided into two parts: the treatment method through inner and spiritual means and the treatment method through external means. Piousness, peace of mind, prayer, Quran, prayer, repentance and asking for forgiveness are among the methods of inner means, and fasting, avoiding extravagance and overeating are also the most important material means for the health of the body.
قرآن کریم، ترجمۀ مکارم شیرازی، ناصر، (1380). تهران، دفتر مطالعات تاريخ و معارف اسلامي.
ابن فارس، احمد بن فارس، (1404ق)، معجم المقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی
ابن‌فهد حلی، احمد بن محمد 1419ق، عدة الداعی و نجاح الساعی، تحقیق احمد موحدی قمی، چاپ اول، قم، مکتبة وجدانیروت، دار الكتب العلمية ،
ابنمنظور، محمد بنمکرم( 1405ق)، لسان العرب، بیجا، نشر ادب الحوزه، ط الاول،
ازهری، محمد بن احمد،( بی تا)،تهذیب اللغه، بیروت: داراحیاء التراث العربی
تميمى آمدى، عبد الواحد، غرر الحكم و درر الكلم، قم، دارالكتاب الإسلامي، 1410ق.
جمعی از پزشکان؛(1363) بهداشت، وزارت بهداری، معاونت بهداشت،
حسینی شاه عبدالعظیمی(1363ش)،حسین بن احمد،تفسیر اثناعشری،تهران، انتشارات میقات،
دهخدا، علی اکبر(1377ش)، لغت‌نامه دهخدا، چاپ دوم، تهران، دانشگاه تهران،
راغب اصفهانی،حسین بن محمد،(بی تا) مفردات الفاظ القرآن،تهران ،مؤسسه اسماعیلیان،
زمخشرى، محمود بن عمر(1407). الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل فى وجوه التأويل، 4جلد، بیروت، دار الكتاب العربي.
سراج زاده، حسن(1397 )، در آمدی بر نظام اخلاقی قرآن (نگاهی نوبه چگونگی شناخت و نظام مند سازی گزاره های اخلاقی قرآن) ، چاپ اوّل، قم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ،
.سیدرضی، ابوالحسن محمدبن‌الحسین(1383)، نهج البلاغه ترجمه محمد دشتی، قم، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین،
شیروانی، مهدی(1397)، طب اسلامی و راهکارهای پیشگیری از بیماریها، قم، نشر دلیل ما،
صانعی، سید مهدی(1385)، پاگیزگی و بهداشت در اسلام، چاپ اول قم ، بوستان کتاب ،
طباطبایی،سید محمدحسین(1417ق)،المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسين حوزه علميه قم،
فاکس و ماتيوس(1368)، فيزيولوژي ورزشي، ترجمه اصغر خالدان، دانشکده تربيت بدني و علوم ورزشي، تهران، انتشارات دانشگاه تهران،
فخررازى، محمدعمر(1413 )، التفسير الكبير، چهارم، قم، انتشارات دفتر تبليغات اسلامى،
قرشى بنابى، سید علی‌اکبر(1371ق)، قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران: دارالكتب الإسلامية.
قمی، عباس(1416). سفینة البحار و مدینة الحکم والآثار. تهران، دارالاسوة لطباعة والنشر، 1416.
کاشانی، ملا فتح الله(1336ش)، منهج الصادقین فى الزام المخالفين،تهران، کتابفروشی محمدحسن علمی،
كلینی، محمدبن یعقوب(1365ش) ،اصول کافی،تصحیح وتحقیق علی اکبرغفاری ،تهران دارالکتب الاسلامیه ،
متقی هندی، علاالدين(1409)، كنزالعمال في سنين الاقوال والافعال، بيروت، مؤسسه الرسالة، 1409.
مجلسی،محمد باقر،(1403 ق) بحار الانوار،مؤسسة الوفاء بيروت.
مصباح یزدی، مجتبی و همکاران(1393)،سلامت معنوی از دیدگاه اسلام، چاپ دوم، تهران، انتشارات حقوقی،
مکارم شیرازی و همکاران(1377) ،تفسیرنمونه،تهران ،دارالکتب اسلامیه،
نراقی، ملامحمد مهدی(1409ه)،جامع السعادات، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
نراقی، ملااحمد(1361ش)، معراج السعادة، تهران، رشیدی،1361ش.
نشریه خبررسانی اخبار ملل، ش 17،.
نور محمدی، غلامرضا، (1396ش)،درآمدی بر نظام جامع سلامت اسلام، چاپ اول، قم، انتشارات فقه
1997.. Word Health Organization. Review of the Constitution, EB 10 ,1/7
131 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 150 – 131
نقش نظام اخلاقی قرآن کریم در سلامت جسم انسان
عنایت شریفی1
چکیده
سلامت جسمانی به عنوان یکی از ابعاد سلامت در کنار سلامت معنوی، روانی و اجتماعی در بسیاری از نظام ها و مکاتب مورد توجّه قرار گرفته است .در این میان قرآن کریم با تبیین مفاهیم اخلاقی با وسعتی در تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان، در صدد تبیین یک نظام فکری و معرفتی به نام«نظام اخلاقی» مشتمل بر سه عنصر مرتبط و منسجم؛ اهداف، مبانی و اصول میباشد.و با دور روش پیشگیری و درمان در صدد تأمین و ارتقای سلامت معنوی انسان میباشد. از این رو این پژوهش در صدد است با روش توصیفی و تحلیلی به این سؤال اساسی پاسخ دهد که نقش نظام اخلاقی قرآن چگونه بر سلامت جسم انسان تأثیرگذار میباشند؟ نظام اخلاقی قرآن با دو روش؛ پیش گیری و درمان در صدد تأمین سلامت جسم انسان می باشد .آگاهی بخشی، زدودن رذایل اخلاقی، رعایت بهداشت و پاگیزگی در ابعاد، پاگیزگی بدن و لباس و بهداشت جنسی و بهداشت تغذیه از روشهای پیشگیری نظام اخلاقی قرآن در سلامت جسم میباشند. روشهای درمان به دو بخش روش درمان از طریق اسباب باطنی و معنوی و درمان از طریق اسباب ظاهری تقسیم میشوند. تقوا، صله رحم، نماز ، قرآن ، دعا، توبه و استغفار از روشهای اسباب باطنی و روزه داری، پرهیز از اسراف و پرخوری انیز مهم‌ترین اسباب مادی در سلامت جسم میباشند.
واژگان کلیدی
سلامت جسم ، انسان، نظام اخلاقی قرآن، قرآن.
[1] . دانشیارگروه معارف اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
Email: Enayatsharifi@atu.ac.ir
تاریخ دریافت: 30/5/1402 پذیرش نهایی: 6/9/1402