بررسی رابطه بین ابعاد صبر و بهزیستی روان شناختی
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
کلید واژه: صبر, بهزيستي روانشناختي, دانشجویان ,
چکیده مقاله :
اين پژوهش با هدف بررسی رابطه ابعاد صبر و بهزيستي روانشناختي در گروهی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز اجرا گرديد. برای این منظور 202 دانشجو با روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این مطالعه مقیاس صبر (خرمایی و همکاران، 1392) و پرسشنامه بهزیستی روان‌شناختی ریف (ریف، 1995) بودند. پایایی و روایی ابزار مورد استفاده در سطح رضایت‌بخش برای جامعه ایرانی بود. تحلیل‌داده‌ها با استفاده از روش رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان انجام شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که ابعاد صبر شامل شکیبایی، رضایت و استقامت، با نمره کل بهزیستی رابطه مثبت و معنی‌دار دارد و افرادي که صبر بیشتری دارند، احساس تسلط بر محیط دارند، رشد شخصی بیشتري دارند، رابطه مثبت‌تري با دیگران دارند، زندگی هدفمندتري داشته و خودپذیري بالاتري دارند. بنابراین صبر افراد با افزایش بهزیستی روان شناختی آنان همراه است. با توجه به نتایج این پژوهش، پیشنهاد می‌شود به وسیله آموزش صبر به جوانان، جهت داشتن زندگی بهتر و رضایت بخش‌تر اقدام گردد.
The aim of present study was to investigate the relationships between dimensions of patience and psychological well–being. The sample of the study included 202 students of Shiraz Medical Sciences University selected by random multi-stage cluster sampling. The study instruments were Patience scale (Khormaee & et al., 2013) and psychological well-being questionnaire (Ryff, 1995). The validity and reliability of used tools were at a satisfactory level for use in an Iranian context. Data analysis was done using multiple regression analysis (enter method). The results showed that the patience, satisfaction and stamina, to be positive and significant relationship with the total score of well-being. And those who have more patience, self-acceptance, positive relations with others, autonomy, meaningful life, personal growth, environmental mastery and psychological well-being is a student living environment. Therefore it can be concluded that people’s patience increase with their psychological well-being. According to the results, it is recommended to patience by training young people for a better life and be more satisfying action.
آقابابایی، ناصر، فراهانی، حجت‌ا.. و تبیک، محمدتقی (1391). رابطه قدردانی از خدا با عامل هاي شخصیت، بهزیستی و سلامت روانی، روانشناسی دین، 5 (1)، 115-132.
احسان‌بخش، صادق (1373). آثار الصادقین، رشت: چاپ جاوید.
امین‌الدوله، فاطمه (1388). مفهوم صبر، رشد(آموزش قرآن)، 25، 58-64.
ایزدی‌طامه، احمد، برجعلی، احمد، دلاور، علی و اسکندری، حسین (1389). مقايسه تأثير آموزش صبر و حل مسئله بر كاهش پرخاشگري و انتخاب راهبردهاي مقابله‌اي دانشجويان دانشگاه علوم انتظامي، فصلنامه دانش انتظامي، 11(3)، 207-182.
ایزدی طامه، احمد، برجعلی، احمد، دلاور، علی، اسکندری، حسین (1388). صبر، مبانی نظری وکارکرد روانی - اجتماعی، مجله علوم انسانی دانشگاه امام حسین (ع)، تعلیم و تربیت اسلامی، 17 (78)، 101 - 128.
ایمان پور، محمد و سروش، مریم (1381). بررسی و ارزیابی عوامل مؤثر بر هویت دینی جوانان شیراز. مجله علمی-پژوهشی دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان،2 (31)، 39-68 .
پسندیده، عباس (1389). مبانی و عوامل شادکامی از دیدگاه اسلام با رویکرد روانشناسی مثبت‌گرا. پایان نامه دکترا، دانشکده علوم حدیث قم.
جر، خلیل (1391). فرهنگ لاروس عربی به فارسی، ترجمه طبیبیان، حبیب، تهران: امیر کبیر.
جمالی، طیبه و عباسی، رضوان (1392). بررسی رابطه جهت‌گیری مذهبی و شادکامی در دانشجویان دانشگاه پیام نور. کنگره بین‌المللی فرهنگ و اندیشه‌دینی، مرکز راهبری مهندسی فرهنگی استان بوشهر، موسسه سفیران فرهنگی مبین.
حسنی واجاری، کتایون و بهرامی، احسان هادی (1384). نقش مقابله مذهبي و خوشبختي معنوي در تبيين سلامت روان. روانشناسی ودین، 9 (3 (پیاپی 35))، 249-260.
حسین‌ثابت، فریده. (1387الف). اثربخشی آموزش صبر بر اضطراب، افسردگی و شادکامی. دو فصلنامه مطالعات اسلام و روانشناسی، 1(2)، 72-92.
حسین‌ثابت، فریده. (1387ب).. مقیاس سنجش صبر برای نوجوانان. روانشناسی و دین، 1(4)،73-87.
حق‌جو، شیوا (1391). پیش بینی افکار خودکشی در دانشجویان بر مبنای مولفه‌های صبر و تنظیم هیجانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. شیراز، دانشگاه شیراز: دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
خرمائی، فرهاد، فرمانی، اعظم، سلطانی، اسماعیل، و شکرپور، علی (1392). بررسی مقدماتی رابطه ویژگی های شخصیتی، صبر و ناامیدی در دانشجویان، طرح پژوهشی مصوب دانشگاه.
خرمائی، فرهاد، و فرمانی، اعظم. (در دست چاپ). بررسی نقش پنج عامل بزرگ شخصیت در پیش‌بینی صبر و مولفه‌های‌آن در دانشجویان.
خوشحال‌دستجردی، طاهره (1383). نقش صبر در تکامل روحی انسان از دیدگاه عرفا، مجله زبان و ادب فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، (2)، 63 – 86.
راغب‌اصفهانی، حسین‌بن‌محمد (1385). مفردات الفاظ قرآنی، ترجمه رحیمی نیا، مصطفی، تهران: انتشارات رشد.
رزم‌زن، زینب. (1390). بررسی رابطه مولفه‌های صبر و تاب‌آوری با تعالی معنوی در دانشجویان دانشگاه شیراز. پایان نامه کارشناسی، شیراز: دانشگاه شیراز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
ریان، ام، جی (1388). قدرت صبر، ترجمه افسانه محمدی، تهران: جیحون.
شریفی، طیبه، مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز و شکرکن، حسین (1382). نگرش دینی و سلامت عمومی و شکیبایی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی اهواز. اندیشه و رفتار، 11(1)، 99- 89.
شطی، مدینه، قدس‌بین، فریبا و زیادلو، سمانه (1383). نقش دعا و مذهب در مقابله با استرس. مجموعه مقالات ششمین سمینار سراسری بیماری های ناشی از استرس، دانشگاه علوم پزشکی فارس، انتشارات دانشگاه.
شکری، امید؛ کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی‌اله؛ دانشورپور، زهره؛ دستجردی، رضا؛ و پاییزی، مریم (1387). بررسی ساختار عاملی نسخه‌های فارسی سه، نُه و 14 سؤالی مقیاس‌های بهزیستی روان‌شناختی ریف در دانشجویان. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 14 (2)، 152-161.
شکوفه فرد، شایسته و خرمائی، فرهاد. (1391)، صبر و بررسی نقش پیش بین مولفه های آن در پرخاشگری دانشجویان. روان شناسی و دین، 5 (2)، 99-112.
شمشیری، بابک و شیروانی‌شیری، علی. (1390). مفهوم صبر در قرآن و دلالتهاي فلسفي و تربيتي آن. دو فصلنامه علمي ـ پژوهشي تربيت اسلامي، 6 (13)، 79-99.
صفورایی پاریزی، محمد مهدی (1389). نقش فضیلت اخلاقی صبر در بهداشت‌روان، فصلنامه راه تربیت، 11، 117-134.
عباسی، کریم (1389). نقش دین و باورهای دینی در سلامت روانی فرد و جامعه. مجله پیوند، 376، 10-13.
عباسی، مهدی (1388). بهزیستی از ديدگاه دين و روان‌شناسي. فصلنامه دین و روانشناسی، مترجم: مبین صالحی، 2 (6)، 198-205.
غباری بناب، باقر و خداياري فرد، محمد (1379). رابطه توكل به خدا، اضطراب، صبر و اميدواري در شرايط ناگوار. مقاله ارایه شده در اولين همايش بين‌المللي دين و سلامت روان. معاونت پژوهشي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني ايران
فرانکل، وی، ایی (1382). انسان در جستجوی معنا، ترجمه صالحیان، نهضت و میلانی‌فر، مهین، تهران: درسا.
موسوی، سیدهانی (1387)، دین چگونه به سلامتی و بهزیستی کمک می‌کند؟ آیا هیجان‌های مثبت عناصر فعال آن هستند؟ روان شناسی و دین، 1 (3)، 127-140.
قمری، محمد (1389). بررسی رابطه دین‌داری و میزان شادمانی در بین دانشجویان به تفکیک جنسیت و وضعیت تأهل. روان شناسی و دین، 3 (2)، 75-91.
کلانتری، شکیبا. (1390). مقایسه ی مولفه‌های ذهن آگاهی و صبر در افراد افسرده، مضطرب و بهنجار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. شیراز، دانشگاه شیراز: دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
کیهان‌فر، راضیه. (1389). بررسی رابطه‌ی صبر و راهبردهای مقابله‌ای استرس در دانشجویان دانشگاه شیراز. پایان نامه کارشناسی ارشد. شیراز، دانشگاه شیراز: دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
مجلسی، محمدباقر (1382). بحار‌الانوار (چاپ چهارم). تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مرعشی، علی؛ نعامی، عبدالزهرا؛ بشلیده، کیومرث؛ زرگر، یداله؛ و غباری‌بناب، باقر (1391). تأثیر آموزش هوش معنوی بر بهزیستی روان‌شناختی، اضطراب وجودی، و هوش معنوی در دانشجویان دانشکده نفت اهواز. مجله دست‌آوردهای روان‌شناختی، 4 (1)، 80-63.
ملتفت، قوام؛ و خيّر، محمد ( 1391). رابطه بين ادراک دانشآموزان از سبک رفتاری معلمان با بهزيستی روان‌شناختی در آنها. مجله علوم رفتاري، 6 (3)، 17-18.
میکائیلی، فرزانه (1389). بررسی ساختار عاملی مقیاس بهزیستی روان‌شناختی ریف در بین دانشجویان دانشگاه ارومیه. فصلنامه روانشناسی دانشگاه تبریز، 5 (18)، 1-22.
نوری، نجیب‌اله. (1387). بررسي پايههاي روانشناختي و نشانگان صبر در قرآن. روانشناسی و دین، 1(4)، 143-168.
واحدی، شهرام و غنی‌زاده، سمیه (1388). الگوی تحلیل مسیر روابط بین انگیزش درونی مذهبی، نماز، بهزیستی معنوی وکیفیت زندگی با بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان. فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی دانشجویان، 3 (2)، 27- 42.
Allport, G. W. (1950). The individual and his religion: A psychological Interpretation. 3, 27-56.
Bergin, A. E., Masters, K. S., & Richards, P. S. (1987). Religiousness and mental health reconsidered: A study of an intrinsically religious sample. Journal of Counseling Psychology, 34(2), 197.
Diener, E., & Oishi, S., (1997). Recent findings on subjective well-being. Journal of Clinical Psychology, 61 (820), 27-56.
Diener, E., Lucas, R. E., & Oishi, S. (2002). Subjective well-being. Handbook of positive psychology, 63-73.
Ellison, C. G. (1991). Religious involvement and subjective well-being. Journal of Health and Social Behavior, 80-99.
Exline, J. J. (2002). The picture is getting clearer, but is the scope too limited? Three overlooked questions in the Psychology of Religion. Psychological Inquiry, 13(3), 245-247.
Fredrickson, B. L. (2000a). Extracting meaning from past affective experiences: The importance of peaks, ends, and specific emotions. Cognition and Emotion, 14(4), 577-606.
Fredrickson, B. L. (2000b). Cultivating positive emotions to optimize health and well-being. Prevention & Treatment, 3(1), 1.
Fredrickson, B. L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: The broaden-and-build theory of positive emotions. American Psychologist, 56(3), 218.
Gable, S. L., & Haidt, J. (2005). What (and why) is positive psychology? Review of General Psychology, 9(2), 103.
Hamblin, R., & Gross, A. M. (2013). Role of religious attendance and identity conflict in psychological well-being. Journal of Religion and Health, 52(3), 817-827.
Joseph, S., & Linley, P. A. (2006). Positive therapy: A meta-theory for Positive psychological practice, USA: Routledge Press.
Kahneman, D., Diener, E., & Schwarz, N. (2003). Well-being: Foundations of hedonic psychology Russell Sage Foundation. New York: Sage.
Lucas, R. E., & Dyrenforth, P. S. (2006). Does the existence of social relationships matter for subjective well-being? New York: Wiley
Paloutzian, R., & Ellison, C. (1982). Loneliness, spiritual well-being and the quality of life.[W:] L.A Peplau, D. Perlman (ed.), Loneliness: A Sourcebook of Current Theory, Rresearch and Therapy (224− 237): New York: Wiley.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual Review of Psychology, 52(1), 141-166.
Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069
Ryff, C. D. (1995). Psychological well-being in adult life. Current Directions in Psychological Science. New York: Sage.
Ryff, C. D., & Singer, B. H. (2006). Best news yet on the six-factor model of well-being. Social Science Research, 35(4), 1103-1119.
Schreiber, J. A. (2011). Image of God: Effect on coping and psychospiritual outcomes in early breast cancer survivors. Paper presented at the Oncology Nursing Forum. University of Kentucky.
Seligman, M. E., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction: American Psychological Association, 55, 5-14.