فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تبیین پارادایم توحیدی آموزش صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست
منصور شاه ولی علی اصغر قاسمیتخریب منابع طبیعی و محیط زیست از پارادایم انسان مدرن و رابطه ی او با خویشتن و جهان هستی ناشی می شود. بنابراین تلاش برای رفع این بحران ها و رفتار صحیح اخلاقی با آن ها باید از اصلاح پارادایم آغاز شود. در این بررسی، از روش اسنادی برای مرور و نقد اسناد آموزش صیانت منابع طبی چکیده کاملتخریب منابع طبیعی و محیط زیست از پارادایم انسان مدرن و رابطه ی او با خویشتن و جهان هستی ناشی می شود. بنابراین تلاش برای رفع این بحران ها و رفتار صحیح اخلاقی با آن ها باید از اصلاح پارادایم آغاز شود. در این بررسی، از روش اسنادی برای مرور و نقد اسناد آموزش صیانت منابع طبیعی و محیط زیست و از روش تبیینی برای توصیف چرایی و ضرورت تبیین پارادایم توحیدی در آموزش صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست استفاده گردید. تبیین هستی شناسی، شناخت شناسی، روش شناسی، انسان شناسی و ارزش شناسی پارادایم توحیدی آموزش صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست مهم ترین یافته های این مطالعه می باشند. اگر چه راه های گوناگون برای پیشگیری بحران های زیست محیطی توصیه می شود، امّا محققّان و برنامه ریزان بر این باورند که اتکاء صِرف بر توصیه های فنّی، چاره ساز نیست. زیرا این بحران ها نشانه ی فاجعه ای بزرگتر یعنی پارادایم های مبتنی بر دوری انسان از مبداء و خالق هستی است. لذا نیازمند پارادایم توحیدی برای آموزش صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست با لحاظ داشتن "دانش ماوراء الطبیعه"، " دانش علمی/ تحلیلی" و "دانش و اخلاق قدسی" هستیم که می تواند مورد استفاده برنامه ریزان و مسئولان منابع طبیعی و محیط زیست کشور قرار گیرد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - فرآیند تغییر ارزشهای اخلاقی از منظر گربنر و نقد آن
محمد حسین ایراندوستجورج گربنر (George Gerbner) استاد رشته ارتباطات و بنیانگذار «نظریه کاشت»، براین باور بود كه تلویزیون، عناصر مهمی از جمله مذهب و ارزشهای اخلاقی را بین جمعیتهای ناهمگن، به اشتراک می گذارد. و به لحاظ عمق و نفوذ زیاد، نگرش و ادراک و تصورات افراد و حتی ارزشهای اخلاقی او را چکیده کاملجورج گربنر (George Gerbner) استاد رشته ارتباطات و بنیانگذار «نظریه کاشت»، براین باور بود كه تلویزیون، عناصر مهمی از جمله مذهب و ارزشهای اخلاقی را بین جمعیتهای ناهمگن، به اشتراک می گذارد. و به لحاظ عمق و نفوذ زیاد، نگرش و ادراک و تصورات افراد و حتی ارزشهای اخلاقی او را تغییر می دهد. این نظریه ابتدا مورد استقبال محققان در غرب واقع شد. پیش فرضهای پوزیتویستی گربنر وفرآیند تغییر ارزشهای اخلاقی در این نظریه، ضرورت تحقیق در امکان یا امتناع تغییر ارزشها را موجب شده است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی ضمن بررسی امکان یا امتناع تغییر ارزشهای اخلاقی در نگاه برخی مکاتب اخلاقی، مبنای پوزیتویستی گربنر را نقد نموده و فرآیند تغییرپذیری ارزشهای اخلاقی را در دو حوزه اخلاق و ارتباطات مورد مطالعه قرار داده است. و با تبیین مبانی نظریه پرداز کاشت، فرآیند تغییر ارزشهای اخلاقی را در نگاه «گربنر» مورد نقد قرار می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - نظریۀ «رواییِ اخلاقیِ آزارِ ذهنی»
شیرزاد پیک حرفهاین مقاله، پس از تفکیک 18 واژه مختلف درباره «آزار»، در درباره آزادی میل، «اصل آزار» او را نقد و به‌جای آن نظریه جدیدی را باعنوان «روایی اخلاقی آزار ذهنی» مطرح می‌کند. اساس این نظریه «ضرورت» و «قابلیت‌اجتناب» «آزار» است. نظریه «روایی اخلاقی آزار ذهنی»، برای نشان دادن « چکیده کاملاین مقاله، پس از تفکیک 18 واژه مختلف درباره «آزار»، در درباره آزادی میل، «اصل آزار» او را نقد و به‌جای آن نظریه جدیدی را باعنوان «روایی اخلاقی آزار ذهنی» مطرح می‌کند. اساس این نظریه «ضرورت» و «قابلیت‌اجتناب» «آزار» است. نظریه «روایی اخلاقی آزار ذهنی»، برای نشان دادن «عدم‌ضرورت» و «قابل‌اجتناب بودن» «آزار» از فرمول ~□p → ◊~p ، در «منطق دئونتیک»، استفاده می‌کند و برپایه آن «آزار» «ذهنی» را از «عینی» تمیز می‌دهد: الف «آزار عینی» است ات‌ا (اگر و تنها اگر) «ضروی» باشد یا «قابل‌اجتناب» نباشد و «آزار ذهنی» است ات‌ا «ضروی» نباشد یا «قابل‌اجتناب» باشد. در پایان، دلایل و پیامدهای «روایی اخلاقی» «آزار ذهنی» تبیین می‌شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - صفات اخلاقی تأثیرگذار بر اجتهاد
سعید ضیائی‌فر مرتضی فیروزیهدف اجتهاد تحصیل معرفت صحیح نسبت به احکام فقهی است و عوامل متعددی بر شناخت صحیح تأثیر گذار ند. یکی از آنها صفات اخلاقی مجتهد است که به فضایل و رذایل اخلاقی تقسیم می شوند. فضایل اخلاقی نقش مهمی در شناخت صحیح مسائل علمی دارند همان طور که رذایل اخلاقی مانع مهمی در فهم صح چکیده کاملهدف اجتهاد تحصیل معرفت صحیح نسبت به احکام فقهی است و عوامل متعددی بر شناخت صحیح تأثیر گذار ند. یکی از آنها صفات اخلاقی مجتهد است که به فضایل و رذایل اخلاقی تقسیم می شوند. فضایل اخلاقی نقش مهمی در شناخت صحیح مسائل علمی دارند همان طور که رذایل اخلاقی مانع مهمی در فهم صحیح اند به همین جهت شناخت صفات تاثیر گذار بر اجتهاد (اعم از فضائل و رذائل ) ضروری است. از آنجا که مجتهد باید تلاش کند تا به معرفت صحیح دست یابد؛ بنابر این، وی هم باید به فضایل اخلاقی تاثیر گذار بر معرفت آراسته و هم از رذائل اخلاقی تأثیر گذار بر معرفت پیراسته باشد. اصل تاثیر صفات اخلاقی براجتهاد پیش فرض ماست. در نوشته حاضر بر آنیم تا به روش عقلی و یا نقلی بررسی کنیم که کدام صفات اخلاقی بر اجتهادتاثیر گذار است. مهم ترین صفات اخلاقی تاثیر گذار بر اجتهاد عبارتند از: عدالت اخلاقی، حسن ظن، تواضع علمی، خودپسندی در رأی، تعصب، دنیاگرایی ،شتاب زدگی و خصومت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - «نظریه فضیلتِ آدامز و استدلال اخلاقی از طریق بهترین تبیین از ارزش های عینی اخلاقی بر وجود خدا»
امیرعباس علیزمانی کاظم راغبیدر قرون اخیر، انتقادات گسترده ی فلسفی که با پیشرفت های چشمگیر علمی همراه شده است، اتقان براهین سنتی اثبات وجود خدا را متزلزل نموده و زیر سوال برده است. از این رو خداباوران برای اثبات معقولیّت دیدگاه خود، به حوزه ها و عرصه های نوینی همچون اخلاق روی آوردند. یکی از استدلال چکیده کاملدر قرون اخیر، انتقادات گسترده ی فلسفی که با پیشرفت های چشمگیر علمی همراه شده است، اتقان براهین سنتی اثبات وجود خدا را متزلزل نموده و زیر سوال برده است. از این رو خداباوران برای اثبات معقولیّت دیدگاه خود، به حوزه ها و عرصه های نوینی همچون اخلاق روی آوردند. یکی از استدلال های اخلاقی معاصر بر وجود خدا، استدلال اخلاقی رابرت مری هیو آدامز است. آدامز با ابداع نظریه ی فضیلت، تبیینی نوین از ارزش های اخلاقی ارائه می دهد که هم قابلیّت توجیه عینیّت ارزش های اخلاقی، به عنوان مؤلفه ی مهم معناداری اخلاق را دارد و هم صدق خداباوری را به عنوان بخشی مهم از آن تبیین، معرفی می کند. در این مقاله به توضیح و تبیین این نظریه پرداخته ایم و به تقریر استدلال بر آمده از این نظریه، که قرائن و دلایلی بر وجود خدا فراهم می آورد می پردازیم و سپس نقدهای وارد شده بر آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تبیین بایسته¬های اخلاقِ باور
فرامرز محمدی پویا سعید ضرغامی همراه یحیی قائدی علیرضا محمودنیاهدف از پژوهش حاضر تبیین بایسته های اخلاقِ باور می باشد. برای این منظور از روش تحلیل مفهومی برای تحلیل اخلاقِ باور و نائل آمدن به بایسته های آن استفاده شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که ایده اخلاقِ باور، مستلزم اعتقاد به بایسته هایی است. به عبارت دیگر برای ادع چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر تبیین بایسته های اخلاقِ باور می باشد. برای این منظور از روش تحلیل مفهومی برای تحلیل اخلاقِ باور و نائل آمدن به بایسته های آن استفاده شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که ایده اخلاقِ باور، مستلزم اعتقاد به بایسته هایی است. به عبارت دیگر برای ادعای اخلاقِ باور باید معتقد بود که شکل گیری باورها امری ارادی می باشد(اراده گرایی) و باورهای یک فرد با دیگر باورهای او و همچنین با باورهای افراد جامعه در ارتباط بوده(ارتباط شبکه ای باورها) و افزون بر آن، باور با عمل در ارتباط بوده و بر فعل متعاقب خود اثر می گذارد(فعل متعاقب باور)، لذا قبل از شکل گیری یک باور، باید به تحقیق و بررسی همه جانبه پرداخته(وظیفه گرایی) و نتیجه ی این تحقیق و بررسی باید فراهم آمدن دلایل و قراین لازم و کافی برای شکل گیری یک باور و یا رد آن باشد(قرینه گرایی)، همچنین این دلایل و قراین باید در حیطه آگاهی صاحب باور بوده و او قادر به تبیین ادله ی خود باشد(درون گرایی). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - جایگاه مراقبه در اخلاق عقلی
محمد حسین مطیعی حمید رضانیا شیرازیمراقبه یا کنترل نفس جایگاه ویژه‌ای در اخلاق اسلامی دارد، به طوری که تمام فعالیت‌های اختیاری انسان درراستای کمال را، تحت اشراف خود قرار می‌دهد، که در صورت عدم این نظارت، هیچ فعلی به نتیجۀ مطلوب نخواهد رسید. در این مقاله، بحث مراقبه از میان رویکردهای چهارگانه در اخلاق چکیده کاملمراقبه یا کنترل نفس جایگاه ویژه‌ای در اخلاق اسلامی دارد، به طوری که تمام فعالیت‌های اختیاری انسان درراستای کمال را، تحت اشراف خود قرار می‌دهد، که در صورت عدم این نظارت، هیچ فعلی به نتیجۀ مطلوب نخواهد رسید. در این مقاله، بحث مراقبه از میان رویکردهای چهارگانه در اخلاق (عقلی، عرفانی، روایی و تلفیقی)، در اخلاق عقلی و استنباط آن ازآثار موجود این رویکرد مورد بررسی و تبيين قرارگرفته که مفروض اصلی دراین نوشتار است. در ابتدا پیشینه ی بحث در آثار اخلاق عقلی مورد جستجو قرار گرفته است، همچنین برخی از مبانی معرفت شناسی و انسان شناسی مراقبه در اخلاق عقلی بررسی شده و در ذیل هرکدام ارتباط آن مبنا با مراقبه مطرح شده است. در پایان بر اساس آثار و متون موجود از حکمای مؤلف در اخلاق عقلی "مراقبه" اینگونه استنباط شده است :« مواظبت رفتاری متعادل به دور از افراط و تفریط» به عبارت دیگر فضیلتی است که با عمل به آن، انسان از لغزیدن به رذائل دو طرف آن، کنترل می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - میان کنش فقه و اخلاق در مبانی پیوند اعضا
محسن ملک افضلی اردکانی عبدالله امیدی فرد سید حسین خاتمی سبزواریامروزه یکی از پیچیده ترین مباحث فقهی و حقوقی، مباحث مربوط به فروش و پیوند اعضا است. گرچه این موضوع دیرزمانی نیست که محط بحث و بررسی فقیهان و حقوقدانان قرار گرفته است، اما جوانب مختلف و متعدد مساله سبب پیچیدگی و اختلاف مبانی و فتاوای فقیهان شیعه و سنی در این خصوص گشته اس چکیده کاملامروزه یکی از پیچیده ترین مباحث فقهی و حقوقی، مباحث مربوط به فروش و پیوند اعضا است. گرچه این موضوع دیرزمانی نیست که محط بحث و بررسی فقیهان و حقوقدانان قرار گرفته است، اما جوانب مختلف و متعدد مساله سبب پیچیدگی و اختلاف مبانی و فتاوای فقیهان شیعه و سنی در این خصوص گشته است. با بررسی و تعمق در مبانی پیوند اعضا و فروش آنان، در می یابیم مستندات فقهی و اخلاقی و میان کنش آن دو، سبب پیدایش مبانی مختلف و گاه متضادی در این خصوص شده است. نگاه فقهی صرف فقیهان سبب به وجود آمدن سه مبنای «سلطنت»، «مالکیت ذاتی» و «مالکیت تشریعی» گردیده است که در نتیجه سبب حکم به جواز پیوند اعضا را شده است. در طرف مقابل نگاه اخلاقی به این موضوع سبب پیدایش «نظریه امانت» یا «مالکیت مطلق خداوند برای اعضای بدن» شده که هیچ نوع تصرف انسان در اعضای بدنش را مجاز ندانسته و انسان را صرفا محافظ بدن خود و درمانگر آن می داند. این نوشتار با تامل در هر یک از دو دیدگاه فقهی و اخلاقی به مساله مبانی پیوند اعضا، میان کنش آن دو را مورد بررسی قرار داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - اخلاق تربیت در سبک زندگی اسلامی
سیدعلی موسویموضوع اصلی موردتوجه در اين مقاله،اخلاق تربیت در سبک زندگی اسلامی است. اهميت فراوان سبک زندگی در حيات اجتماعی، فرهنگی و سياسی، و پيامدهای اساسی و مهم ناشی از آن موجب توجه و پرداختن انديشمندان حوزه‌های مختلف به آن شده و بر همين اساس، علمای حوزه‌های مختلف از جمله جامعه‌شنا چکیده کاملموضوع اصلی موردتوجه در اين مقاله،اخلاق تربیت در سبک زندگی اسلامی است. اهميت فراوان سبک زندگی در حيات اجتماعی، فرهنگی و سياسی، و پيامدهای اساسی و مهم ناشی از آن موجب توجه و پرداختن انديشمندان حوزه‌های مختلف به آن شده و بر همين اساس، علمای حوزه‌های مختلف از جمله جامعه‌شناسی، روانشناسی، مطالعات فرهنگی، انسان‌شناسی، پزشکی و دین‌پژوهان و .... هر يک به فراخور، بخشی از اين پديده را موردمطالعه قرار داده‌اند. در دنيای مدرن در کنار شناسه‌ها و تحولات آن نظير گسترش و پيشرفت وسايل فناوری و ارتباطی ،اسلام باتربیت انسان‌ها و با ارائه سبک زندگی خاص باعث رشد و شکوفایی و به کمال رسیدن بشر می‌گردد. در این نوشتار به مفهوم و اهداف تربیت در سبک زندگی اسلامی،تربیت الگویی و اجتماعی در سبک زندگی اجتماعی،اصل مسئولیت‌پذیری و جایگزینی ارزشهای الهی در سبک زندگی اسلامی همچنین نقش معنویت در تربیت تحصیل‌کرده‌ها و نقش حکومت‌ها در شکل‌گیری سبک زندگی خواهیم پرداخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - بررسی مسأله تأثیر فقر اقتصادی در ناکارآمدی نظام تربیت اخلاق محور
علی احمد ناصح رضا نجفیفقر اقتصادی ، پدیده ی شومی که همواره جوامع بشری را تهدید نموده و بستر ساز آسیب های تربیتی و اخلاقی بوده است. مسأله ی مهم حاضر، چگونگی و میزان نفوذ و تأثیرگزاری فقر اقتصادی در دیگر ابعاد تربیتی و اخلاقی و همچنین نقش آن در ناکار آمدی تربیت اخلاقی است. مطالعات و تحقیقات می چکیده کاملفقر اقتصادی ، پدیده ی شومی که همواره جوامع بشری را تهدید نموده و بستر ساز آسیب های تربیتی و اخلاقی بوده است. مسأله ی مهم حاضر، چگونگی و میزان نفوذ و تأثیرگزاری فقر اقتصادی در دیگر ابعاد تربیتی و اخلاقی و همچنین نقش آن در ناکار آمدی تربیت اخلاقی است. مطالعات و تحقیقات میدانی به وضوح نشان می دهدکه سهم آسیب زایی فقر اقتصادی در بروز بداخلاقی، هنجارشکنی و بزهکاری به مراتب بیش از دیگر عوامل فردی و اجتماعی است. علاوه بر آن فقر اقتصادی مانعی جدی در کارآمدی تربیت مبتنی بر اخلاق نیز محسوب می شود. فقر اقتصادی ریشه و مسبب ایجاد فقر علمی، فقرعاطفی، فقر فرهنگی، فقر اجتماعی، فقر سیاسی و فقر اعتقادی است که هر یک از این عناوین خود سدی در برابر تربیت خلاقی هستند.از همین رو آموزه های اسلام نسبت به رواج فقر اقتصادی در جامعه هشدار جدی داده و آن را موجب اختلال در نظام تربیتی و اخلاقی معرفی نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - معانی سه‌گانه‌ی سعادت در اندیشه‌ی کانت
زهره سعیدی محسن جوادیکانت در نظریه‌ی اخلاق خود سه مفهوم از سعادت عرضه کرده است که می‌توان آنها را با تعابیرِ سعادت امیالی، سعادت اخلاقی و سعادت نهایی از هم متمایز کرد. به‌رغم آنکه به نظر می‌رسد وی نتوانسته است مفهوم مشخصی از سعادت عرضه کند، وحدتی سازمند میان مفاهیم به ظاهر متعارض از سعادت چکیده کاملکانت در نظریه‌ی اخلاق خود سه مفهوم از سعادت عرضه کرده است که می‌توان آنها را با تعابیرِ سعادت امیالی، سعادت اخلاقی و سعادت نهایی از هم متمایز کرد. به‌رغم آنکه به نظر می‌رسد وی نتوانسته است مفهوم مشخصی از سعادت عرضه کند، وحدتی سازمند میان مفاهیم به ظاهر متعارض از سعادت در اندیشه‌ی وی وجود دارد. این نوشتار بر آن است تا ضمن نشان دادن این وحدت، اهمیتی را که کانت برای سعادت اخلاقی قائل است آشکار سازد. علاوه‌بر این، نشان می‌دهد با اینکه در نظریه‌ی اخلاق کانت، سعادت، فروتر و کم‌اهمیت‌تر از فضیلت لحاظ شده، عهده‌دارِ دو نقش مهم است؛ با این توضیح که سعادت در ابتدای مسیر اخلاقی زیستن، با ممانعت از وسوسه شدن برای سرپیچی از تکلیف اخلاقی، به فضیلت‌مندی فاعل اخلاقی مدد می‌رساند و در پایان این مسیر، پاداش فضیلت‌مندی او به شمار می‌رود. از این رو کانت تلاش برای سعادت‌مند شدن در چارچوب اخلاق را، تلاشی فضیلت‌مندانه و تکلیف غیر مستقیم عقل معرفی کرده است که می‌توان از آن با عنوان سعادت اخلاقی نام برد. پرونده مقاله